url
stringlengths 6
8
| content
stringlengths 2
3.72k
| source
stringclasses 3
values |
|---|---|---|
page_210
|
210
92. walla nga rotal ci sunu kaw asamaan si ni nga ko dige, mu nekk ay daggit, mbaa nga indi
Yàlla ak Malaaka yi nu jàkkaarloo ;
93. mbaa nga am këru wurus ; mbaa nga yéeg ci kaw asamaan si. Te dunu gëm sa yéeg feek
wàcceloonu Téere bu nuy jàng”. Neel : “Tudd naa sellug sama Boroom ! Moo ndax man
nekkuma lu dul nit ku ñu yónni doŋŋ ? "
94. Te lan moo tere nit ñi gëm, ba leen njub ga dikkalee, lu dul la ñuy wax naan : “Moo ndax
Yàlla dana yónni nit [nit ni nun]muy ab Yonent ? ”
95. Neel : “Bu fekkoon ne ay Malaaka ñoo nekkoon ci kaw suuf si di dox, kon de Malaaka
Lanuy yónni ci ñoom Mu jóge asamaan”.
96. Neel : “Yàlla doy na seede sama diggante ak yéen”. Moom Yàlla nag nekk na ci ay
jaamam, di Ku xam, di Kuy gis [seeni mbir].
97. Ku Yàlla gindi nga jub, Ku mu bàyyi cig réer... duñu am keneen ku ñuy wéeru te Dananu
leen dajale bisub dekki ba, ñu di leen diri ci seeni kanam, ñu gumba, tëx, lu. Seen dëkkuwaay
moo di Safara : te saa yu giimee Nu dolli leen seneen safara.
98. Loolu moo di seen pey, ndax ñoom dañoo weddi Samay kàddu, naan : “Ndax [bu ñu
deewee] ba nekk yax yu funux, dananu dekki nekk mbindeef yu bees ? ”
99. Ndax dañoo gisul ne Yàlla moo bind asamaan yi ak suuf si, te Ku kàttanu la ci bind leneen
lu mel ni ñoom ? Te Mu àppal leen dig bu amul benn sikki-sàkka, waaye way-tooñ ña wéy
nañu ci seenug weddi.
100. Neel : “Su fekkoon ne yéen a moom ndàmbi yërmaandey Yàlla yi ; kon ngeen nay [ci
joxe ko] ngir ŋott. Nit dafa di ku ŋott !
101. Tigi, joxoon Nanu Muusaa juróom-ñeenti kéemaan yu leer. Laajal waa Bani-Israayiil, ba
mu ñëwee fa ñoom, Firawna ne ko : “Muusaa, dama defe ne dañu laa jabar”.
|
coran-wolof.pdf
|
page_211
|
211
102. [Muusaa tontu ne] : “Xam nga ne kenn wàccewul yile [kéemaan] ku dul Boroom
asamaan yi ak suuf si ngir ñu nekk di waare ; te damaa defe ni, yaw Firawna, dangaa nekk ku
alku”.
103. Mu bëgg leen a génne suuf sa. Nu labal ko mook ña mu àndaloon ñépp.
104. Nu wax ginnaawam ñeel (waa Bani-Israayiil)ne leen : “Dëkkeleen suuf sa”. Ba àppu
bisub àllaaxira jotee, Dananu leen indi ngeen di mbooloo.
105. Ca dëgg-dëgg wàcce na ko te ci dëgg it la wàcce ni ci yaw [Yonent bi], kuy bégle, di
xuppe nga.
106. Te Alxuraan, téqale Nanu ko [cig wàccam] ngir nga jàng ko ci nit ñi, cig teey. Te wàcce
Nanu ko ndànk-ndànk.
107. Neel : “Gëmleen ko mbaa ngeen bañ koo gëm, nanga xam ne joxeef na leen xam-xam.
La ko jiitu, bu ñu jàngee ci seen kanam, danañu rot dëpp seeni sikkim ci suuf, sujjóot”
108. te ñuy wax ne : “Tudd nanu sellug sunu Boroom ! Digub sunu Boroom fàwwu mu am”.
109. Ñu rot dëpp seeni sikkim ca suuf di sujjóot. Seen toroxlu ci Yàlla dolliku.
110. Neel : “Wooleen Yàlla mbaa ngeen woo Aji-yërëme ji. Lu ngeen mën a woo [xamleen
ne] Moo moom tur ya gën a rafet. Bul biral ci kaw ci sa julli ; te bul ca yelu it, sàkkal ci
diggante ñaar yooyu [yoon wu digg-dóomu]”.
111. Neel : “Gépp cant ñeel na Yàlla mi amul doom te amul ku Mu bokkal nguuramte amul
ku koy dimbali cig toroxte”. Dee ko màggal bu baax.
Saar 18 : XUNT MA
110 laaya - Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
|
coran-wolof.pdf
|
page_212
|
212
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Gépp cant ñeel na Yàlla mi wàcce Téere ba ca jaamam [Muhammad], te defalu ko genn
logg-logg !
2. Muy lu jub xocc, di xuppe ci mbugal mu tar lu jóge ci Moom ak di bégle way-gëm ñay jëf
jëf yu yiw, ci ne ñoom am nañu pey gu rafet.
3. te dañu cay sax dapet dàkk ba fàwwu,
4. te muy xupp ñay wax naan : “Yàlla am na doom.”
5. Amuñu ci loolu benn xam-xam, Seeni baay it [amuñu ko ca]. Muy wax ju réy ju génne ci
seen gémmiñ! Waxuñu lu dul fen.
6. Te xéy-na nga lor sa bopp ci naqarlu ngir li ñu ñàkk a gëm kàddu ga !
7. Nun noo def ci suuf si taaram ngir nattu leen, [ba xam] ña ca gën a rafet jëf.
8. De Dananu def li nekk ci kawam nekk di pàkk bu wow koŋŋ.
9. Ndax amuloo njort ci ne, ñoñ-xunt ma ak ñoñ-mbind ma [téere ba] bokkoon nañu ca Sunuy
kéemaan yu doy waar [yéeme] ?
10. [Fàttalikul] ba waxamaande ya làqoo ca xunt ma, te ñu waxoon ne : “Yaw sunu Boroom,
may nu yërmaande ju bawoo ci yaw; te nga yéwénal sunuy mbir mu nekk cig njub”.
11. Nu fëkk seeni nopp [nelawloo leen] ca biir xunt ma ay at yu limu.
12. Topp Nu yee leen ngir bëgg a xam ban ci ñaari kurél yii moo gën a xayma diir ba ñu fa
toog.
|
coran-wolof.pdf
|
page_213
|
213
13. Noo ngi lay nettali seeni mbir ci dëgg. Ne ko ñoom ay waxambaane lañu yu gëmoon seen
Boroom ; ba tax na ñu gën leen a dëgëral cig njub.
14. Nu dëgëral seeni xol ba ñu taxawee [ca kanamu buur ba nekkoon jaamukatu xërëm], wax
ne : “Sunu Boroom mooy Boroom asamaan yi ak suuf si : dunu jaamu jeneen Yàlla bàyyi ko,
ndax kon dananu wax lu jeng.
15. Sunuy nit a ngi nii di jaamu yu ñu tudde ay yàlla bañ a jaamu Yàlla. Lu tee ñu indi ci
ñooom ay lay yu bir ?
16. Bu ngen leen beroo ñoom ak li ñuy jaamu bàyyi Yàlla, nangeen dugg ci xunt mi : Seen
Boroom dana leen wasaareel seeni mbir ci yërmaandeem te Dana leen yéwénalal seeni mbir
cig jàppandal”.
17. Doon nga gis jant bi su fenkee mel ni lu jàdd jëm ca ndeyjooru xunt ma, te buy so mel ni
luy jëm càmmoñ, ñu nekk ca digg xunt ma... Loolu ci kéemaani Yàlla la bokk. Ku Yàlla gindi
mu jub. Ku Mu bàyyi cig réer, du am kilifa gu koy jubbanti.
18. [Boo leen gisoon], dangay defe ne dañoo yewwu te fekk ñoo ngay nelaw. Nu leen di
wëlbati lee-lee jëme càmmoñ, seen xaj ba it di nelaw tàllal ñaari tànk ya ca ëttu xunt ma. Boo
leen yëroon kon dey danga wëlbatiku daw ngir tiitaange.
19. Noonu la Nu leen yewwuloo ngir ñu laajante. Mu am ci ñoom ku ne : “Ana ban diir ngeen
fi toog ? ” Ils dirent : “Nous avons demeuré un jour ou une partie d'un jour”. Ñu ne : “Seen
Boroom dal a gën a xam diir bi ngeen fi toog. Léegi yónnileen ken ci yéen ak seen xaalis bii,
den ca dëkk ba utal nu fa ñam wu gën a sell, mu indil nu ci xéewal. Na beru te bumu yégal
kenn dara ci yéen.
20. Ñoom bu ñu leen yëgee, danañu leen rey, mbaa ñu delloo leen ci seen diine te kon
dootuleen texe ba fàwwu”.
21. Nu feeñal leen ca waa dëkk ba, ngir ñu xam ne digu Yàlla lu dëggu la te xam it ne waxtu
wa [àddinay jeex] amul sikk ci ne luy am la. Ba ñuy xëccoo ci seen biir ci mbirum
[waxembaane ya], ñu naan : “Tabaxleen ci seen kaw am taax. Seen Boroom a gën a xam seen
mbir”. Ña not wax ja ci seen mbir ne : “Nanu def ci seen kaw jàkka”.
|
coran-wolof.pdf
|
page_214
|
214
22. Danañu wax ne : “Ñett lañu woon, seen xaj ba ñeenteel leen”. Danañu wax it ne juróom
lañu woon, seen xaj bi juróom-benneel leen, muy njort ci lu fàddu. Te danañu wax ne :
“Juróom-ñaar lañu woon, seen xaj ba juróom-ñetteel leen”. Neel : “Sama Boroom a gën a xam
seen lim. Te kenn xamu ko lu dul ñu néew”. Bul werante ci ñoom lu dul ci waxi biti te bul
sàkku xam ci kenn ci ñoom.
23. Bul wax mukk ci dara ne : “Man dana def nàngam ëllëg”.
24. [te boolewoo ca] : “Bu soobee Yàlla”, tuddal sa Boroom, boo fàttee fàttaliku Ko te nga
wax ne : “Xéy-na sama Boroom gindi ma jëme ma ca la gën a jegeñ lii cig njub”.
25. Toog nañu ca seen xunt ma ñetti téeméeri at yu teg juróom-ñeent.
26. Neel : “Yàllaa gën a xam diir ba ñu fa toog. Ñeel na ko [moom Yàlla] kumpag asamaan yi
ak suuf si. Nangay gise ci Moom, di dégge ci Moom ! Amuñu ku leen di wattu ci Moom, du
boole kenn ci àtteem.
27. Jàngal li ñu la soloo ci sa Téereb Boroom. Bul soppiy waxam [ay waxam du soppiku]. Te
doo am mukk wéeruwaay wu dul Moom.
28. Nangay muñ ànd ak ñay jaamu seen Boroom suba ak ngoon ngir xemmem jëmam. Te say
gët bumu leen jéggi ngir xemmem taaru dundu àddina. Te bul topp koo xam ne sàgganloo
nañu xelam ba dunu fàttaliku, di ku topp bakkanam, mbiram di lu jéggi dayoo.
29. Neel : “Dëgg ga ca seen Boroom la jóge”. Ku yabu na gëm, ku yabu na weddi”. Naka Nun
xaroo Nanu way-tooñ ña Safara soo xam ne ay sàkketam wër na leen. Te bu ñu bëggee
xettaliku, ñangay xettalikoo ndox mu deme ni weñ gu ruy guy ñoral kanam. Ndaw naan gu
bon ak yenduwaay bu bon te naqari!
30. Naka ña gëm tey jëf jëf yu yiw... , [nañu xam ne] Dunu sànk peyug kuy rafetal jëfam.
31. Ñooña ñeel na leen Àjjana dëkkuwaay boo xam ne ay dex dañuy daw ca suufam. Te deef
na takkaayale ca foofa ay lam yu wurus te danañu fa sol ay yére yu nëtëx, di yéréy sooy bu
sew ak sooy bu tal, ñu sóonu ca seen lal ya. Ndaw yool bu neex, waay-waay ndaw yenduwaay
bu rafet te neex !
|
coran-wolof.pdf
|
page_215
|
215
32. Joxleen leebuw ñaari góor ñoo xam ne : kenn ka jox Nanu ko tool bu am garabi reseñ, Nu
wërsëgale leen ak garabi tàndarma, Nu def ca seen diggante ay tooli mbey.
33. Ñaari tool yépp ñu cay jële meññent mu dara wàññeekuwut. Nu xotti ca seen diggante ag
dex.
34. Mu am meññent [mu bari] tax mu wax ak moroom ma neko : “Maa la ëpp alal te gën laa
bari mbooloo”.
35. Mu dugg ca toolam te moom tooñ na boppam ; mu ne : “Yaakaar naa ne lii du jeex mukk,
36. te yaakaaruma [foogu ma] jeexug àddina dana egsi. Te sax su ma [deeyoon] ba dellu ca
sama Boroom fàwwu, danaa fa fekk lu gën lii cig daluwaay.
37. Moroom ma wax ak moom, tontu ko ne ko : “Moo ndax dangaa weddi Ki la binde ci suuf,
topp ci toqit [gu jóge ci góor], topp Mu melal la nga di góor gu mat sëkk ?
38. Waaye man, Moom Yàlla moo di sama Boroom ; te duma bokkaaleek sama Boroom kenn
?
39. Lu teewoon ba ngay dugg ca tool ba nga wax ne : “Lu neex Yàlla [rekk ay am] ! Amul
kenn ku am kàttan ku dul Yàlla”. Ndeem danga maa gis ma gën laa néew alal ak i doom,
40. xéy-na sama Boroom jox ma lu gën sa tool, te yabal ca sa tool jéyya ju jóge asamaan ba
mu nekk dénd bu amutul dara,
41. walla ndox ma ŋiis te dootu ko ame feneen”.
42. Alageef na meññent ma mu xëy di moqarñi ñaari yoxoom ngir la mu ca tàbbal ci alal, te
fekk tool ba yàqu na, garab ya daanu, dàmme ca dàtt ya. Mu naan : “Ay aka neexoon
bokkaalewuma kenn ak sama Boroom ! ”.
43. Te amatul mbooloo mu ko mën a dimbali ku dul Yàlla. Te nekkul it di mënal boppam
dara.
|
coran-wolof.pdf
|
page_216
|
216
44. Fu mu doon, kaaraange ñeel na Yàlla ju dëggu ja. Mooy joxe gën ji yool ak gën ji muj.
45. Joxleen léebug dundu àddina. Dafa mel ni ndox mu ñu wàcce mu jóge asamaan ; tax
gàncax ga jóge ci suuf sax. Mu mujj nekk mboob mu wow, ngelaw yi tasaare ko. Yàlla ku am
kàttan la ci def lu ne !
46. Alal ak i doom ci yiy neexal àddina lañu bokk. Waaye way-des ya di [jëf] yu yiw, ñooy ya
gën ca sa Boroom ci wàllu yool ak yaakaar.
47. Bis ba Nuy doxloo tundi doj yi nga gis suuf si maase nerr, Nu fang leen te Dunu bàyyi
kenn ci ñoom.
48. Te Nu werale leen ci sa kanamu Boroom ñu def ay sàppe. “Dangeen di sikk ci ne sàkk
Nanu ab dig [bu ngeen di dekkee]”.
49. Ñu teg Téere ba. Nga gis saay-saay sa tiit ca la nekk ca biir, ñu naan : “Ngalla nun, cëy
waay téere bii, bàyyiwul lu tuuti, bàyyiwul lu rëy, bind na lépp ? ” Ñu gis la ñu defoon di lu
teew. Te sa Boroom du tooñ kenn.
50. [Fàttalikul] ba Nu waxee Malaaka ya ne leen : “Sujjóotleen ci Aadama”, ñu sujjóot [ñoom
ñépp] ba mu des Ibliis, moom bokkoon na ca jinne ya, daldi sàqi ndigalu Boroomam. Ndax
dangeen koy jàppe xarit mook i sëtam, bàyyi Nu [Nun Yàlla], te ñoom seeni noon lañu ? Bon
na, li tooñkat ya di weccee !
51. Seedeloowunu leen it sos ga Nu sos seeni bakkan. Te it jàppewuma [ñiy sànk nit ñi] ñu
may jàppale.
52. Ca bis ba Mu waxee ne : “Wooleen sama bokkaale ya ngeen sos”. Bu ñu leen woo dey,
duñu leen wuyyu ndax def Nanu ci seen diggante aw xur.
53. Te saay-saay sa jenook Safara daldi foog ne dañu cay tàbbi te duñu ca am aw rawtukaay
bu ñu ca rëccee.
|
coran-wolof.pdf
|
page_217
|
217
54. Te Nun biral nanu ci Alxuraan jii, ngir nit ñi, léebu wu nekk. Waaye nit mooy ki gën a
mën a dàggasante ci mbindeef yi.
55. Li tere nit ñi ñu gëm ba leen njub ga dikkalee, te ñu baalu seen Boroom, lu dul dañoo bëgg
mu dikkal leen la daloon seen maam ya, walla mbugal dikkal leen [mu leen bett] jàkkaarlook
ñoom.
56. Dunu yónni Yonent yi lu dul ngir ñuy bégle, di xuppe. Te ña weddi di dàggasante cig
neen, ngir bëgg cee yàq dëgg ga, di weddi Sunuy kàddu ak la ñu leen di waare.
57. Ana ku gën a tooñ ku ñu waar ci kàdduy Boroomam, mu dëddu te fàtte la yaari yoxoom
doon jëf ? Nun def nanu ci seeni xol muuraay ngir duñu ca am dégg-dégg ak i saañ ca seeni
nopp. Tax na boo leen woowee jëme leen ci njub, duñu gindiku ba fàwwu.
58. Te sa Boroom mooy Jéggalaakoon ba, di boroom yërmaande. Bu leen jàppe woon la ñuy
fàggu [ciy jëf yu bon]. Kon Dana gaawal seen mbugal. Waaye am nañu àpp boo xam ne bu
agsee, duñu am mukk ku leen musal ku dul Moom.
59. [Noonu la] Nu alage woon dëkk yooyu ba ñu tooñee te Nu sàkkaloon alkaande ja ab àpp.
60. [Fàttalikul] ba Muusaa waxee surgaam ba ne ko : “Duma deñ di dox ba mbete ma eggee
ca dajewaayu ñaari geej ya, walla may wéy jamano ju yàgg”.
61. Ba ñu eggee ñoom ñaar ca dajewaay ba, ñu fàtte ca diggante ba seenu jën, mu potoxlu
daldi koy rëcc jëlu yoonam ca biir géej ga.
62. Ba ñu ko weesoo, mu ne surgaam ba : “Indil sunu añ : daj nanu coono ci sunu tukki bii”.
63. Mu tontu ne : “Ndax gisoo ba nu toogee ca doj wa, damaa fàtte jën wa - te dara
fàttewooluma ko lu dul Séytaane mi tax xalaatuma ko - mu dem yoonam ci géej, lu yéeme”.
64. Muusaa ne ko : “Loolu lanu doon sàkku”. Ñu dellu fa ñu jaaroon di xeeñtu.
65. Ñu daje ak ab jaam ci sama jaam yi boo xam ne may Nanu ko yërmaande lu jóge ci Nun,
te jàngal Nanu ko xam-xam bu bàyyikoo ci Nun.
|
coran-wolof.pdf
|
page_218
|
218
66. Muusaa ne ko : “Ndax ma topp la ci kaw nga jàngal ma ci lu xamaleef na la ko ci luy
gindee [ak xamle] ? ”.
67. Mu tontu ko, ne: “Doo mën a ànd ak man ci sag muñ.
68. Naka ngay muñee ci loo xam ne peeguloo ko ci xam-xam ? ”.
69. Mu ne ko : “Danga ma fekk bu soobee Yàlla ma di muñkat ; te duma moy sa lenn ndigal”.
70. Mu ne ko : “Boo ma toppee, bul ma laaj ci dara, ba kerook ma la ciy niital dara”.
71. Ñu ànd ñoom ñaar. Ba ñu duggee ci genn gaal, mu xar gaal ga. Muusaa ne ko : “Ndax
danga koy xar ngir labal ña ca nekk ? Def nga jëf ju siibu ! ”.
72. Mu ne ko : “Ndax waxuma la woon ne doo mën a ànd ak man ci sag muñ ? ”.
73. Mu ne ko : “Bul ma jàppe ci lu ma fàtte ; te it bul ma togg-jëf ci sama mbir”.
74. Ñu demaat ba dajeek benn xale, mu rey ko. Muusaa ne ko : “Ndax dangay rey bakkan bu
sell bu reyul bakkan ? Def nga jëf ju yéeme ! ”
75. Mu ne ko : “Ndax waxuma la woon ne mënuloo muñ li may def soo àndeek man ? ”
76. [Muusaa] toontu ko ne : “Saa yu ma la laajee menn mbir, kon bul àndateek man. Ndax am
nga ngànt ci tàggook man”.
77. Ñuy dox ba egg cib dëkk, ñu sàkku ca waa dëkk ba lekk, ñu lànk leen a ganale. Noona mu
gis ab tabax buy bëgg a daanu. Mu yékkatiwaat ko. [Muusaa] ne ko : “Su la neexoon dey nga
laaj ag pey”.
78. Mu ne ko : “Maak yaw fii la nuy tàqalikoo.Waaye danaa la leeralal mbirum li nga mënul
woon a muñ.
|
coran-wolof.pdf
|
page_219
|
219
79. [Gaal ga ma bënoon], ay ndóol ñoo ko móomoon, daan ca daan seen doole ngir dundu. La
tax ma bënn ko moo di dafa buur bu daan siif gépp gaal gu mu romb, ma bënn ko ngir mu bañ
koo yóbb.
80. Xale [ba ma reyoon], ay waajuram dañoo doonoon ñu gëm Yàlla ; te su màggoon, dana
leen weddiloo, beewloo leen.
81. Nu bëgg Yàlla soppil leen ko ku gën a sell, gën a topp i [waajuram].
82. Tabax [ba ma doon yékkatiwaat], ñaari xale yu jirim ñoom la ko fa seen baay bàyyil; seen
baay doonoon ku yiw, ku baax, am alal ju mu leen ca dencal. Sa Boroom bëgg su ñu màggee
mën a gindiku jël seen alal joojee ci yërmaandey Yàlla. Defuma ko woon rekk ci sama
coobarey bopp. Loolu kon mooy mbirum la nga mënul woon a muñ”.
83. Danañu lay laaj ci mbirum [Zul-Qarnayni]. Neel : “Danaa leen jàngal na mu doxe woon”.
84. Mayoon Nanu ko kàttan ci kaw suuf ba mu mën a def lépp lu mu bëgg.
85. Mu sóobu bëgg-bëggam, topp aw yoon di dem.
86. Mu takk xare dem ba fa sowwu yem, mu fekk ne jant ba ma ngay sowe fa ndox ma ànd ak
ban, mu fekk itam aw xeet [wa ko dëkke]. Ñu ne ko : “Fàwwu yaw Zul-Qarnayni ! nga
mbugal leen walla nga yërëm leen”.
87. Mu wax ne : “Képp koo xam ne dafay tooñ, dananu ko mbugal fii ; te su delloo fa
Boroomam, Dana ko mbugal mbugal mu gën a tar.
88. Képp koo xam ne dafa gëm tey jëf u yiw, dana am pey gu gën a rafet. Te it fu mu tollu di
gis yombal gu bawoo fi nun”.
89. Mu dellu sóobu ci bëgg-bëggam.
|
coran-wolof.pdf
|
page_220
|
220
90. Mu takk xare dem ba fa penku yem, mu fekk fa xeet wu amul lu leen yiiral tàngooru jant
bi.
91.Mu wax ne : na ñu defoon ñële rekk la ñuy def ñii, waxoon nanu lépp la mu nar.
92. Mu wéyati ci bëgg-bëggamdi dox di wéy.
93. Muy dem ba fekk aw xur mu fekk aw xeet, woo xam ne, seeni wax xaw naa niru waxi nit.
94. Ñu ne ko : "Yaa juuja ak Maa juuja ay yàqkat lañu ci kaw suuf si. Moo ndax duñu la fey
nga ñag sunu diggante ak ñoom ? ”
95. Mu ne leen : “Li ma Yàlla defal moo gën ci man [seenug pey]. Li may laaj rekk mooy
ngeen jàppale ma, danaa defar ab ñag seen diggante ak ñoom.
96. Indil-leen ma mbuluŋi weñ gu ñuul, te ngeen fatte ko bën-bën yii, te ngeen soy ko ba mu
ruy, ngeen sotti ci betteex bi”.
97. Yaa juuja ak Maa juuja duñu ko mën a bënn te duñu ko mën a daane.
98. Zul-Qarnaynine leen : “Lii dey xéewal la gu bawoo fa Yàlla. Waaye, Saa su digub Yàlla
agsee, ca la koy màbb. Te digub Yàlla bi dëgg la te fàwwu mu dikk”.
99. Bu boobaa, nit ñi dañuy mbëkkënte ni ay duusi géej, bu ñu walee buftu ba, Nu daldi leen
di dajale ñoom ñépp.
100. Ca boobale bis Dananu gaaral yéefar yi ca Safara,
101. [Yéefar] yi nga xam ne dañu daan muur seeni gët ngir bañ a gis Sunuy tegtal, te daan ko
bañ a dégg.
102. Ndax ña weddi [Yéefar ya], dañoo njort ne mën nañoo am wéeruwaay ci sama jaam ñi
féddiku Ma ? Déedéet yéefar yi Safara la leen di xaaroo de.
|
coran-wolof.pdf
|
page_221
|
221
103. Neel : “Moo ndax duma leen xamal ñi gën a sànk seen jëf ?
104. Ñoo di gaa ña nga xam ne sànk nañu seeni jëf, dara baaxu ca, ba noppi ñuy njort ne li
ñuy jëf baax na.
105. Ñoom ñoo di ña daan weddi kàdduy Yàlla seen Boroom ak daje ga ñu nar a dajeek
Moom. Seeni jëf sippiku na”. Kenn duleen peeseel dara.
106. Loola moo tax ñu feye leen Safara, ngir la ñu weddi woon tey jàppe Sunuy kàddu ak
Sunuy Yonent ay caaxaan.
107. Ña gëmoon tey jëf u yiw, Àjjana [Firdawsi] mooy seen wàccuwaay,
108. dañu fay béel te duñu ko bëgg a weccee.
109. Waxalne : “Su ndoxum géej gi doonoon daa, ñu di ca binde kàdduy Yàlla yi, kon ndox
ma dana jeex balaa kàddu ya di mat, doonte la sax dañu cay dolliwaat lu tollu ni géej ya”.
110. Neel : “Man dey mbindéef laa ni yéen. Danu may soloo rekk, waaye li wóor moo di seen
Yàlla jenn rekk la ! [Kon nag], képp ku yaakaar dajeek Boroomam, nay jëf jëf yu yiw te bu
mu bokkaale dara ak Boroomam [na ko jaamu Moom doŋŋ]”.
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 19 : MARYAM
98 laaya–Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon ba, Jaglewaakoon ba.
|
coran-wolof.pdf
|
page_222
|
222
1. Kaaf, Haa, Yaa, Ayin, Saad.
2. [Fàttalikul] firndey yërmaandey sa Boroom ca jaamam ba Zakariyaa.
3. Jamono ja muy ñaan Boroomam ci ag yalu,
4. mu ñaanoon ne : “Yaw Boroom bi, sama kàttan néew na, sama bopp bi bijjaaw na. Te
mësumaa sooy ci ñaan la.
5. Te man dey tiit naa ci ñi may donn [ëllëg]. Te sama soxna jaasir la. Ay waay may ma doom
6. [doom] ju may donn, di donn itam njabootug Yànqooba. Te nga def ko muy kuy gërëm”.
7. "Éy Zakariyaa, Noo ngi lay bégal ci ne [danga am] doom ju tudd Yahyaa. Te turam woowu
kenn masu koo am”.
8. Mu ne : “Waaw yaw Boroom bi, ana fan la ma doom di bawoo te sama soxna di ku jaasir,
man itam ma màggat ba kumur ? ”
9. Mu ne ko : “Aa ! Loolu la sa Boroom wax de. Te lu ñàkk solo la ci man ndax maa la
bindoon ba nga doonagul dara”.
10. Mu ne ko : “[Yàlla] sama Boroom, defal ma màndarga”. Mu ne ko : “Sa màndarga mooy
danga am ñetti fan yoo dul mën a waxante.
11. Mu daldi génne ca fa [mu doon jaaamoo Yàlla] ; jottale leen ne nañuy sàbbal Yàlla suba
ak ngoon.
12...."Éy Yahyaa, jàngal Téere ba [cig settantal] ! ”.Jox Nanu la xam-xamu xereñe [àtte ya] ca
ba nga doonee ndaw,
13. ci ag ñeewant ak ug sellal. Mu doonoon ku ragal Yàlla,
|
coran-wolof.pdf
|
page_223
|
223
14. di ku toppoon ay waajuram ; doonutoon ku fétterlu mbaa muy kut.
15. Te jàmm rekk la am ca ba mu juddoo ak ca ba muy dee, ak ca ba muy dekkiwaat !
16. [Fàttalikul], ca Téere ba, Maryaama ba mu fàddoo mbokk ya, génn dem fa penku dëkk ba.
17. Mu wutoon kiiraay seen diggante. Nu daldi yónni ci moom Sunu ruu [Malaaka] mu yor
jëmmi nit [Jibriil].
18. [Maryaama] daldi ne : “Man dey maa ngi sàkku ci yërëmaakoon bi [Yàlla] mu musal ma
ci yaw ndeem ku ragal Yàlla nga.
19. Malaaka ma [Jibriil] ne ko : “Man dey ndawul sa Boroom laa [damaa ñëw] ngir may la
doom ju sell”.
20. Mu ne ko : “Man naka laay ame doom, te génn góor masumaa laal, te duma ku baaloy ? ”
21. Mu ne ko : “Loolu la sa Boroom wax ! Te lu yomb la ci Man ! Lii dafay doon kéemaan ci
nit ñi, ak yërmaande wu bawoo fa Yàlla. Dogal ba sotti na”.
22. Mu daldi ëmb, daldi dem ca bérab bu sori.
23. Mat ma dikkal ko mu wattatu ba ca benn dàttu tàndarma, mu daldi ne: “Aka neexoon ma
dee lu jiitu ! Kon fàttees na ma ! ”
24. Mu daldi koy woo ci ronam, ne ko : “Bul ragal, bul jàq. Yàlla defal na la ag dex ci sa ron
[ci suuf] ndox.
25. Gësëmal tàndarma gi : meññent mu nooy dana rot ci say tànk.
26. Lekkal te naan te dalal sam xel ! Nit koo fi mëna gis nee ko: “Damaa woor, tey duma wax
ak kenn nit”.
|
coran-wolof.pdf
|
page_224
|
224
27. Mu lewu [doom ja] indi ko fa mbokk ya. Ñu ne ko : “Indi nga fi mbir mu juunu !
28. Yaw jigéenub Haaruuna bi, sa baay de doonul woon ku bon, sa yaay it du ku baaloy
[taxawaalukat]”.
29. Mu joxoñ leen liir ba. Ñu ne ko : “Naka la nuy waxeek liir bu tëdd ciy laltaay ? ”
30. Liir ba daldi ne : “Man dey jaamub Yàlla laa. Jox na ma Téere ba, def ma ab Yonent.
31. Te it, def na ma ku barkeel [sakkan]fu ma mën a nekk; dénk ma ma taxawal julli, di natt
asaka feek maa ngi dundu ;
32. tey topp sama yaay. Te doonuma kuy fétterlu, ku texeedi.
33. Jàmm rekk laay am bis ba ma juddoo, ak ca bis ba may dee ak bis ba may dekkiwaat”.
34. Loolu mooy mbirum Iisaa doomu Maryam, wax jii moo cay dëgg ca la ngeen doon
werante.
35. Yellul ci Yàlla muy jàppe kenn doomam. Cëy sellam ga ! Bu bëggee menn mbir, Danaan :
“Nekkal ! ” mu daldi nekk.
36. “Te nag Yàlla moo di sama Boroom, di seen Boroom. Jaamuleen ko. Lii moo di yoon wu
jub wi xocc”.
37. Kurél yi juuyoo nañu ci seen diggante. Ñay weddi, xuru Safara ñeel na leen ca teewaayub
bis bu màgg ba !
38. [Bu bis baa, tooñkat yi danañu dégg], danañu gis ! Waaye tey fii ci àddina, ñi ngi ci réer
gu bir.
39. Nanga leen xupp ci tiisu bisub jagle ga ; ndax àtte ba dog na te ñoom ña nga cig càggante
te duñu gëm.
|
coran-wolof.pdf
|
page_225
|
225
40. Nun nooy donnu suuf si ak lépp lu nekk ci kawam, te it fi Nun la ñuy dellusi [Bis-pénc
ba].
41. [Fàttalikul] Ibraahiima ca Téere ba, moom dey ku dëggu woon la, di ab Yonent.
42. [Fàttalikul] ba mu waxee baayam ne ko : “Ana lan moo tax ngay jaamu loo xam ne du
dégg du gis, te du la fajal dara ?
43. Man sama baay, man dey am naa ci xam-xam loo xam ne yaw amoo ko ; topp ma, kon
dey danaa la gindi, [teg la] ci yoon wu jub wa.
44. Yaw sama baay, bul di jaamu Séytaane, ndax Séytaane kat moykatub Yàlla la.
45. Yaw sama baay, man dey ragal naa mbugalum Yàlla dal la nga fay lëkkook Séytaane”.
46. Baayam daldi ne ko : "Moo Ibraahiima, ndax dangaa bañ sama yàlla jii ? Soo bàyyilwul
[lii ngay wax], danaa la yóori xeer [ba nga dee], te sax génnal topp sa një”.
47. [Ibraahiima] ne ko : “Yal na jàmm nekk ci yaw”. “Danaa la sàkkul njéggal ci sama
Boroom ndax Ku ma teral la.
48. Danaa leen beru yéen ak ñi ngeen di jaamu te du Yàlla, tey ñaan sama Boroom. Yaakaar
naa ne duma xañ”.
49. Ba mu leen beroo, [dëddu leen] ñoom ak la ñu daan jaamu te duñu Yàlla, booba Lanu ko
may Isaaqa ak Yànqooba ; def leen ñoom ñaar ñépp ñu di ay Yonent.
50. Nu daldi leen may ci Sunu yërmaande, defal leen làmmiñ wu dëggu wu kawe.
51. [Fàttalikul] Muusaa ca Téere ba. Moom dey ku sellal la woon, di ku ñu soloo, di ab
Yonent.
|
coran-wolof.pdf
|
page_226
|
226
52. Woo Nanu ko ca wetug ndeyjooru tundu Sinaay wa, sësloo ko rëkk ci Nun.
53. Nu daldi koy may ci Sunu yërmaande, defal ko mbokkam ma Aaruuna mu di ab Yonent.
54. [Fàttalikul] Ismayla ca Téere ba. Doonoon na boroom dégg bu dëggu ; dib Yonent.
55. Daa woon na digal njabootam taxawal julli ak asaka, di ku amoom ngërëmul Yàlla.
56. Fàttalikul Idriisa ca Téere ba. Moom dey ku dëddu la woon, di ab Yonent.
57. Mayoon Nanu ko daraja ju kawe.
58. Ñooña ñooy ña nga xam ne Yàlla wàcceloon na leen xéewalam ca Yonent ya, ak ca sëti
Aadama, ak ña àndoon ak Nooh ca gaal ga, ak ña bokk ca sëti Ibraahiima ak ca ñu Nu gindi
woon te tànnoon leen. Te saa su ñu mësaa na jàng kàdduy Yàlla fa ñoom, ñu rot sujjóot boole
kooki jooy.
59. Seen ginnaaw mu am ñu leen wuutu, sànk julli, topp seeni bànneex. Ñooña danañu dajeek
tuskare,
60. ba mu des ku tuub te gëm tey jëf u yiw : ñooña danañu tàbbi Àjjana te keen duleen tooñ ci
dara [wàññi seenug pey],
61. àjjana yu sax ya, àjjana ya Yàlla dig jaamam ña ci kumpa te digub Yàlla fàwwu mu ñëw.
62. Duñu fa dégg lenn coow ; daldi leen kañ ci : “Jàmm” ; te ñam ya du dogamtal suba ak
ngoon.
63. Àjjana jooju la Nuy donnale képp ku ragal Yàlla ci Sunu jaam ñi.
64. “Dunu wàcce ca Àjjana ja lu dul ci ndigalul Yàlla. Mooy Boroom li wéy ak li teew ak liy
ñëw. Sa Boroom du fàtte de.
|
coran-wolof.pdf
|
page_227
|
227
65. Boroom asamaan yi ak suuf si ak li nekk ci seen diggante. Nanga ko jaamu te nanga sax ci
jaamu Ko. Waaw ndax xamal nga ko benn turandoo? Mukk amul ”
66. Nit nag di wax naan : “Ndax su ma dee danañu ma génnewaat may dundu ? ”
67. Moo ndax nit dafa fàttalikuwul ne Noo ko bindoon bu njëkk te doonutoon dara ?
68. Giñ naa ci sa màggug Boroom ne Dananu leen pang [dajale] ñook séytaane ya ba ñu
yemb. Nu wërële leen ca Safara ñu sukk fa.
69. Ba noppi nag, Nuy rocci ci xeet wu nekk kan moo ca gën tar ug féttéerlu ca Yàlla.
70. Noo gën a xam kan moo gën a yeyoo jaaru ca Safara.
71. Ñépp a fay jaar, Yàlla dogal na ko ba noppi.
72. Bu ko defee Nu musal ñi ragal Yàlla, daldi fay bàyyi tooñkat ya ñu sukk.
73. Saa su ñu jàngee Sunuy laaya ca ñoom, muy lu leer nàññ, yéefar ya dañuy daldi wax ne
gëmunu leen : “Ana sunu ñaari kurél yi ban moo ci ëpp daraja ? ”
74. Aka bari ña Nu alagoon ca ña leen jiitu, ñoo xam ne ñoo leen ëppoon alal, gën leen a jekk
?
75. Neel : “Ku nekk cig réer, Yàlla da koy yoor ba mu ne ticcët ca la Nu ko doon dig, benn
muy mbugal walla muy Bis-pénc ba. Bu boobaa danañu xam ñoo, ana kan moo yées
wàccuwaay te gën a néew doole [ci way gëm ña ak yéefar ya]”.
76. Yàlla dana dolli njub ña gindiku woon. Jëf yuy des te di yu jiw [sell] moo gën a ëpp ab
yool fa sa Boroom te moo gën wàccuwaay.
77. Xanaa gisoo ka weddi Sunuy kàddu bay wax naan : “[Ak lu mën a xew], man danaa am
alal ak i doom” ?
|
coran-wolof.pdf
|
page_228
|
228
78. Moo ndax dafa xam kumpa, walla mu digaaleek Yàlla ?
79. Déewallaay ! Dananu bind la muy wax, te it Dananu ko mbugal.
80. [Doom ya ak alal ja] Dananu ko donn, te buy dikk fi Nun jubbu boppam lay àndal.
81. Dañuy jàpp leneen lu dul Yàlla [di ko jaamu] ngir ame ca teraanga [dimbal].
82. Ndaw njombe ! [Ya ñu doon jaamu] dana weddi jaamu googee te dañuy far safaanoo
83. Xanaa gisoo ne Danañu yebal Séytaane ca yéefar ya ñu leen di jax-jaxee ?
84. Bul yàkkamti seen mbir : dafa am rekk lu ñu leen di nége.
85. Bis ba ñuy pang ña ragal ña Yàlla jëme leen ca Yërëmaakoon ba ñu di ay mbooloo,
86. Nu sëkkëtal tooñkat ya jëme leen Safara ñuy sërëx-sërëxi,
87. [Bis booba] kenn du mën a ramm ku dul ku ko Yàlla digal.
88. Ñuy wax it naan : “[Yàlla] Yërëmaakoon ba am na doom ! ”
89. Indi ngeen lu juunu !
90. [Loo xam ne] asamaan yi xaw na cee xottiku, suuf si xar, tundi doj yi màbb [ngir wax
jooju],
91. ña wax ne alamikk Yàlla am na doom,
92. Waay-waay yellut ci Yërëmaakoon bi muy am doom waay !
|
coran-wolof.pdf
|
page_229
|
229
93. Képp ku nekk ci asamaan yi ak suuf si, jaamub Yàlla rekk lay doon.
94. [Moom Yàlla] xam na fa ñu nekk ak na ñu day [na ñu tollu].
95. Te bu Bis-pénc baa, bindéef yépp danañu taxaw ci kanamam kennoo kenn.
96. Ña gëm tey jëf u yiw, Yàlla dana leen sagoo.
97. Yombalal Nanu la Téere bii, jaarale ko ci saw làmmiñ ngir nga bégal ci ñi ragal Yàlla te
xupp ca ña dëgër bopp [weddi].
98. Aka bari li Nu alag ca xeet ya leen jiitu woon ! Moo ndax gisati nga lu ca bokk ? Mbaa
nga déggati seenum riir ?
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 20 : TAA-HAA
135 laaya - Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Taa Haa.
2. Wàccewunu Alxuraan jii ci yaw ngir nga texeedi [tiis],
3. [waaye] Danu koo wàcce ngir muy waar ñi ragal Yàlla,
|
coran-wolof.pdf
|
page_230
|
230
4. dafa wàcc bawoo ca Ka bind suuf si ak asamaan yu kawe ya.
5. Yàllaa nga yemoo ca Gàngunaay ga [Aras].
6. Moo moom li nekk ci asamaan yi ak ci suuf si ak li nekk ci seen diggante, ak li nekk ci ron
déeley suuf si.
7. Soo dee jóoru say wax it, Moom xam na mbóot ak la gën a nëbbu.
8. Yàlla mooy Yàlla ! Amul jeneen yàlla ju dul Moom ! Moo moom tur yi gën a rafet.
9. Moo ndax xam nga xibaari Muusaa ?
10. Ba mu gisee aw safara, mu ne njabootam : “Xaarleen ma fii ! Lële ma séen dey aw safara
la ; Amaana ma jële fa aw xal, walla ma fekk fa ku ma gindi [teg ma ci yoon]”.
11. Ba mu agsee ci safara wa, mu am lu ko woo ne ko : “Éy Muusaa !
12. Man maay sa Boroom. Summil say dàll : yaa ngi ci biir xur wu sell wu ñuy wax [Tuwaa].
13. Dama laa tànn. Kon déggal li Ma lay soloo.
14. Man mii maay Yàlla : amul jeneen yàlla ju dul Man. Nanga may jaamu, tey taxawal julli,
di Ma màggal.
15. Te Bis-pénc ba daanaka ñëw na. Dama koo xaw a làq rekk ngir fey bakkan bu nekk la
muy jëf.
16. [Kon farlul ba] képp ku gëmul tey topp bànneexam, bañ laa gàllankoor ngay alku.
17. Waaw Muusaa, li nekk ci sa loxo ndeyjoor lan la ? ”
|
coran-wolof.pdf
|
page_231
|
231
18. Mu wax ne : “Samaw yet la, dama ciy sukkóotu, di ci waññ samag jur ak yeneeni mbir”.
19. [Yàlla ne ko] : “Sànni ko yaw Muusaa”.
20. Mu sànni ko : ndekete yoo jaan a ngay bélaw-bélawi.
21. Mu ne ko : “Jël ko : Dananu ko delloo na mu meloon, bul ragal.
22. Te nga dugal sa loxo ci sa biir poqotaan : mu génn weex tàll lool, di geneen kéemaan
23. [Lii lépp] Danu la koo waajale ngir won la ci Sunu kéemtaan yu màgg yi.
24. Demal ca Firawna, moom dafa beew.
25. [Muusaa] ne ko : “Yaw sama Boroom, leeralal ma sama dënn [mën a dékku lu bari],
26. te nga yombalal ma sama soloo sii,
27. te nga leeral samaw làmmiñ,
28. ba ñu mën a xam samay wax,
29. te nga may ma, defal ma ci samag njaboot ku may jàppale :
30. Te mu far doon sax Haaruuna, sama mbokk,
31. Doolel ma ci moom !
32. te boole ko ci samay mbir,
|
coran-wolof.pdf
|
page_232
|
232
33. ngir nu mën di la sàbbaal lu bari,
34. di La tuddu, di la fàttaliku lu bari.
35. Te Yaa gën a xam sunuy mbir, Yaa nu gën a gis”.
36. [Yàlla] tontu ne : “Li nga doon laaj [di ko ñaan] am nga ko.
37. Te it, wér na ne xéewaloon Nanu la feneen,
38. Ba Nu déggalee sa yaay la Nu ko déggal :
39. Ne ko na sànni liir ba ca kees ga, sànni kees ga ca ndox ma, ndox ma dana ko gëq ca tefes
ga ; samab noon, dib noonam moo koy jël”. Yaw Muusaa, defal naa la Samag cofeel, te it ci
Samag càmm nga màgge.
40. [Fàttalikul] ba sa jigéen ba di dox te naan leen : “Ndax duma leen tegtal ci ku ko mën a
yar ? ” Ba tax Nu delloo la fa sa yaay ngir xelam dal, mu bañ a yàq. Nga reyoon bakkan, Nu
musal la ca mbamb ma ; Nu fitnaaloon la, nattu la lu yàgg. Nga demoon fa waa Madiyaana ba
am fa ay at. Ba tey jii yaa ngi nii ci àpp bu ma dogaloon.
41. Maa la bind ngir Sama mbiri bopp.
42. Demal yaak sa mbokk ngeen yor samay kàddu ; te buleen sàggane di Ma jaamu.
43. Demleen yéen ñaar fa Firawna : ndax moom dafa beew.
44. Nangeen wax ak moom wax ju nooy. Ndax amaana mu waaru walla mu ragal Yàlla ?
45. Ñu ne Ko : "Yaw sunu Boroom, nun dey danuy ragal, bu nu demee fa moom, mu jaay nu
doole”.
46. [Yàlla]ne leen : “Buleen ragal, yéen laa àndal : Maa ngi dégg di gis.
|
coran-wolof.pdf
|
page_233
|
233
47. Demleen fa Moom ne ko : “Ñun ñaar ñii ndawi Yàlla lanu. Delloo nu waa Banii-Israayiila
[ñi nga jàppe jaam] te buleen mbugalati. Ndax indi nanu ci yaw ay kàddu yu jóge fa sa
Boroom. Te jàmmi Yàlla nay nekk ca kay topp njub ga !
48. Xamalees nanu ne : képp ku weddi te dummóoyu [kàdduy Yàlla], kooka mbugal dana ko
dal”.
49. [Firawna] ne leen : “Waaw yéen ñaar kan moo di seen Boroom ? ”
50. Mu ne ko : “Sunu Boroom, Moo sos mbindéef yépp, te Mooy gindee”.
51. [Firawna] ne ko : “Waaw xeet ya jiitu woon, ñoom luy xala doon seenub àtte ? ”.
52. Mu ne ko : “Seeni mbir a nga ca Téere ba fa sa Boroom. Sama Boroom du juum, du fàtte.
53. Sama Boroom bi nga xam ne Moo leen defal suuf si laltaay [maasale ko], defal leen ci ay
yoon [ngeen di jokkoo] ; Mu wàcce am ndox mu bawoo asamaan, ñu di ca génne ay xeeti
gàncax yu wuute.”
54. “Lekk-leen te sàmm seenug jur”. Ay kéemaan a ngi ci loolu, ñeel aw nit ñu am xel.
55. [Ci suuf si] la Nu leen binde, ci la Nu leen di delloo, te ci la Nu leen dellu génnewaat
weneen yoon.
56. Won Nanu ko Sunu kéemaan yépp mu lànk weddi [Yàlla].
57. Mu daldi ne : “Waaw yaw Muusaa, danga noo bëgg génne ci sunuy suuf ak sa njibar gi ?
58. Dananu la indil njibar gu ni mel. Nu sàkk bis ak barab te kenn bañ koo wuute ci nun
ñépp”.
59. Mu wax ne : “Kon jàpp nanu bis ba nu daan daje, di ca fo. Ca yoor-yoor ba”.
|
coran-wolof.pdf
|
page_234
|
234
60. Firawna daldi dëddu, dem dajale ay pexeem, daldi dellusiwaat.
61. Muusaa ne leen : “Tuskare ngeen ! Fexeleen ba bu leen duural Yàlla ay fen : kon Mu
toroxal leen de. Te duurkat sooy nañu”.
62. Ñu xëccoo ca seen biir, gise, déeyoo di yum-yumi.
63. Ñu daldi wax ne : “Ñaar ñii dey, ay jibar lañu, li leen tax a jóg moo di génne leen ci
seenum réew, not leen ba fàwwu.
64. Kon booleleen seeni pexe, doon jenn jëmm bisub tey bii. Ku not rekk raw nga ba fàwwu”.
65. Ñu ne ko : "Yaw Muusaa, benn nga jëkk a sànni, walla nun nooy jëkk a sànni ? ”
66. [Muusaa ne leeen] : “Sànnileen”. Ñu daldi sànni seeni yet ak i buum ca seenug njibar mu
mel ni yëf yaa ngay dox di yëngatu.
67. Muusaa xaw a amum tiit ci boppam.
68. Nu ne ko : “Bul ragal [yaa leen mën], yaa leen fare kaw.
69. Sànnil li ci sa loxo ndeyjoor [yet wa] ; li ñuy wone lépp pexey njibarkat doŋŋ la ; te
njibarkat moom fàwwu ay tappaleem naaxsaay”. Ba mu ko sànni, yet waa daldi wann yooya
yépp
70. Njibarkat yépp far daldi tëdd ci suuf sujjóot, daldi ne : “Gëm nanu bis niki tey Yàllaay
Muusaa ak Haaruuna”.
71. [Firawna] ne leen : “Gëmoon ngeen ko la jiitu lii. [Xam naa ne] Muusaa mooy kàndiŋ mi
leen jàngal ag njibar. Danaa dàgg seeni tànk ak seeni yoxo cig jàllawle, danaa leen daaj ci
dàtti tàndarma yi, dangeen xam kan ci nun moo gën a mettile te gën a tarle mbugal”.
|
coran-wolof.pdf
|
page_235
|
235
72. Ñu ne ko : “Yàlla mi ñu bind ak kàddoom yii Mu nu indil moo nu la gënal fàwwu.
Dogalal loo bëgg a dogal. Waaye nag say àtte moom àddina rekk la yem.
73. Nun dey gëm nanu sunu Boroom ngir mu jéggal nu sunuy bàkkaar, ak njibar gii nga nu
jaay doole ba tax nu def ko”. Te Yàlla Moo gën te Mooy des.
74. Kuy saay-saay ba dem fa Boroomam, dana tàbbi Safara te du fa dee du fa dundu.
75. Kuy gëm Yàlla ak a def u yiw ba dem fa Yàlla, ñooña danañu am ay daraja yu kawe,
76. ay àjjana yu sax yoo xam ne ay dex ñooy daw ci suufam te dañu fay béel. Loolu moo di
peyug képp kuy sellal.
77. Digal Nanu Muusaa [soloo ko]ne ko : “Nga rañaan ak sama jaam ñi, nanga leen sàkkal aw
yoonu suuf wu wow ca biir géej ga : bul ragal ku lay dab walla ngay tiit”.
78. Firawna ak ug xareem topp leen. Duus ya labal leen.
79. Firawna sànk na aw nitam, te farul gindiku.
80. Éy yéen waa giir Banii-Israayiil, musal Nanu leen ci seenub noon, Nu digeek yéen fa
wàllug ndeyjooru tundu Sinaay wa. Nu wàcceel leen yàpp.
81. “Lekk-leen ci lu teey [sell] li Nu leen wërsëgale te buleen ca beew, [bu ngeen beewee],
kon Sama mer day wàcc ci seen kaw : te képp ku Sama mer wàcc ci kawam, sànku na.
82. Te moo ne Man dey ab Jéggalaakoon laa ci képp ku tuub, te gëm, te jëf u yiw tey jubal”.
83. “Waaw Muusaa, ana lan moo tax nga jiitu saw nit ? ”
84. Mu ne ko ñoom dey ñanga ca sama ginnaaw. Ma yàkkamtee agsi ci Yaw ba am sa
ngërëm.
|
coran-wolof.pdf
|
page_236
|
236
85. [Yàlla] ne ko : “Nattu woon Nanu saw nit sa ginnaaw. Saamiriyu ñëw moom sànk leen”.
86. Muusaa dellu fa nitam ña mer bay fuur ; ne leen : "Yéen samaw nit, ndax Yàlla digu leen
woon dig wu rafet ? Walla dig wa dafa yàgg ? Walla dangeen bëgg merum Yàlla wàcc ci seen
kaw, ba tax ngeen wuute samag dig ay yéen ? ”
87. Ñu ne ko : “Wuutewuñu sab dig. Waaye danu noo nax sànniloo nu takkaay ya ; ca noona
la ko Saamiriyu sànnee ca safara wa.
88. Daldi leen cay génneel aw sëll [nag]. Ne leen : “Mooy seen yàlla ; ñu daldi fàtte Yàllay
Muusaa” !
89. Moo ndax dañoo gisul ne bu ñul wax ak moom du toontu, te mënuleen a lor, mënuleen a
jariñ dara ?
90. Aaruuna moom waxoon na leen bu njëkk ne leen: "Yéen samaw nit, lii ngeen nekk aw
sànje la. Waaye seen Boroom moo di Yërëmaakoon bi. Toppleen ma te wéyal samay ndigal”.
91. Ñu ne ko : “Dunu fi jóge mukk ba ba Muusaa di dellusi fi nun”.
92. [Ba Muusaa dellusee] ne : “Yaw Aaruuna, lan moo tere woon nga waar leen ba ñu sànkoo.
93. Danga maa toppatul walla dangaa mooy léegi samay ndigal ? ”
94. [Aaruuna] ne ko : “Doom ndey, bul bipp samab sikkim mbaa sama kawari bopp. Damaa
ragaloon nga naan ma : “Féewale nga giiru Bani-Israayiila, toppoo sama ndigal, [lii rekk la]”.
95. Muusaa ne : “Ayca Saamiriyu, waxal book ? ”
96. Mu ne : “Gis naa lu ñu gisul : ma daldi ŋoor ci suufi jeexiti Yonent bi, daldi koy sànni li
am am. Loolu la ma sama xel joxoon”.
|
coran-wolof.pdf
|
page_237
|
237
97. [Muusaa] daldi ne ko : “Ayca, demal. Toppal sa një : “Dootoo jegeñ kenn ! ” Te am nga
dig boo dul wuute. Te xoolal sa yàlla ji nga daan jaamu. Dananu ko lakk, sànni ko ca ndox
ma.
98. [Seen Yàlla tigi] mooy Yàlla jenn ja, amul jeneen ju dul Moom. Moo xam lépp.
99. Noonu la Nu lay nettalee xew-xewi ña jiitu woon. Indil naa la njàng mu bawoo fi Man.
100. Ku ko dummóoyu [kàddu yooyu], bu Bis-pénc baa, dana yenu ay bàkkaar [mbugal] ;
101. te dañu cay béelbu keroo gee [Bis-pénc ba], ndaw yen bu bon,
102. bis ba ñu walee [ëf] buftu ba, bis boobee, Dananu pang tooñkat ya ñuy fér-féri [ndax tiit]
!
103. Ñuy déeyante ca seen biir naan : “Yéen kat fukki fan doŋŋ ngeen am àddina” !
104. Nun [Yàlla] Noo gën a xam la ñuy wax, far ka leen gën a kaanu naan : “Aa yéen kat
benn fan doŋŋ ngeen am àddina”.
105. Ñii nga lay laaj ci dundi doj yi [naka lay mujje]. Neel : “Yàlla dana leen moxoñe,
106. bàyyi ko mu ne ag joor gu ne càndaŋ
107. dootoo gis ab nóox-nóox walla ab junni-junni, léppay maase nerr.
108. Ca Bis booba ñépp danañu topp wootekat ba ; kàddu yépp ne xuum [cëy Yàlla
Yërëmaakoon bi]. Doofa dégg lu dul kuy dée [di wax ndànk].
109. Bisub kerook, kenn du fa mën a ramm ku dul koo xam ne Yërëmaakoon baa ko ko digal
te gërëm ay waxam.
110. Moo xam la jàll ak liy ñëwi, te kenn ci ñoom mënu koo peeg ci xam ko.
|
coran-wolof.pdf
|
page_238
|
238
111. Loos yépp janoo nañu fa kanamu Yàlla, Muy dundu te taxawu lépp, te képp ku yenu na
ag tooñ , [na ko wóor ne] sooy na bu kero gee.
112. Képp koo xam ne nag yaa ngay jëf u yiw te gëm, du ragal foofa ag tooñ [gu ñu koy
tooñ], walla ku koy sërxal.
113. Noonu Lanu wàccee Alxuraan ci làmmiñu araab, biral ci lool ag tëkku, ndaxtele amaana
ñu ragal Yàlla walla ñu jàjju [fàttaliku xalaat]?
114. Yàlla Buur ba di dëgg, kawe na ! Bul yàkkamtee tasaare Alxuraan ji tey jiitu soloo ga.
Waxal ne : "Yaw sama Boroom dolli ma xam-xam ! ”
115. Fasantee woon Nanu ak Aadama ab dig ca la jiitu woon ; mu fàtte ; te taxu ko caa woo
na farlu.
116. [Fàttalikul] ba Nu waxee Malaaka ya ne leen : “Sujjóotleen ci Aadama”, ñépp sujjóot ba
mu des Ibliis, moom dafa lànk.
117. Nu wax ko ne ko : “Kii dey sab noon la yaak sa soxna. Farluleen ba bu mu leen génne
Àjjana, [su ngeen génnee] da ngeen sonnu de.
118. [Fii ci Àjjana] doo fi xiif, doo fi rafle,
119. doo fi yëg u mar, doo fi màggat”.
120. Séytaane daldi koy jax-jaxal [nëxal xelam] ne ko : "Yaw Aadama, ndax duma la tegtal
garab guy tax nga am nguur gu dootul foq ? ”
121. Ñu daldi cay lekk [garab ga]. Seen rafle wa daldi feeñ. Ñu tàmbalee witt ca xobi garab ya
nekk Àjjana di ko làmboo. Aadama moy na ndigalu Boroomam, tooñ tàbbi.
122. Yàlla delloo cim xelam ba mu tuub, Mu daldi koy jéggal, Mu daldi it jubbanti ko.
|
coran-wolof.pdf
|
page_239
|
239
123. Yàlla daldi ne leen : “Génnleen Àjjana, wàcc jëm suuf, ñennat ci yéen di noonoo ñeneen
ña ca des. Dana am nag njub gu bawoo fi Man dikk ci yéen, képp ku topp Sama njub googu,
du sànku, du sonn.
124. Képp ku ko dummóoyu, dana dundu dund gu metti, te buy dekki Bis-pénc ba gumba lay
doon ñu gotti ko”.
125. [Su ko defee] muy laaj naan : "Sama Boroom, lan moo tax nga pang ma may gumba te
ca àddina ma doon gis ? ”
126. [Yàlla tontu] ne ko : “Noonu la la Sunuy kàddu dikkalee woon, nga sàggane ko, kon
book tey yaw itam kenn du la faale”.
127. Noonu la Nuy feye ña ëppal [xaabaabal] te gëmuñu seen kàdduy Boroom [ay
màndargaam]. Te mbugalum àllaaxira moo gën a tar te gën a yàgg.
128. Ndax dafa leerul ci seen bopp te aka bari ay xeet yu Nu alag ca ña leen jiitu woon te tey
ñuy dox ci kaw fa ñu dëkkoon ? Loolu war naa mën a waar ñu am xel [te di ko jariñoo] !
129. Su fekkoon ne du dig bu ko Yàlla sàkkal, kon seen mbugal fii lay tàmbalee.
130. Nanga muñ li ñuy wax te nga sàbbaal ci cantug sa Boorom balaa jant bi di fenk ak balaa
muy so, ak guddi gi ak subaak ngoon. Soo bëggee maare [gërëm Yàlla te am xel mu dal] :
131. Bul wékk say gët ci li Nu leen wërsëgal ci ay jabar ak alali àddina, ngir sànk leen ci doŋŋ
la. Sa peyug Boroom moo gën [fuuf] te moo gën a sax.
132. Nanga digal sag njaboot ñuy julli, te nanga saxoo muñ. Tegunu la wut ub dundu : Nun
noo warloo sab dund. Ña ragal Yàlla ñoo ëppug muj.
133. Ñuy wax naan : “Lan moo tax indilunu kiiman gu bawoo ca Boroomam ? Moo ndax
xalam mujjug ña leen jiitu woon da leen a doyul am njàng ?
134. Bu fekkoon ne Danu leen a mbugal la ko jiitu, kon ñuy wax naan : "Cëy Yàlla soo yónni
woon ab Yonent ci nun, kon dananu topp say ndigal bala noo torox ak a tuskare”.
|
coran-wolof.pdf
|
page_240
|
240
135. Neel : “Ñépp a ngay xaar. Xaarleen yéen it ! Dangeen xam ñan ñoo jaaroon ca yoon wu
jub wa xocc ak ana ñan ñoo gënoon a gindiku”.
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 21 : YONENT YA
112 laaya - Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon ba, Jaglewaakoon ba.
1. Waññub [jëfi] nit ñi jegesi na, te ñoom ña nga nuur cig càggante dëddu.
2. Amul lenn lu leen di digal ci Alxuraan di lu bawoo fa seen Boroom, te dégluwaale wuñu
kook am po,
3. Càggante nekk na ca seen xol ; tooñkat ya di déeyoo naan : “Ndax kii dafa nekkul mbindéef
ni yéen ? Ndax dangeen di topp ag njibar te janook moom ? ”
4. Neel : “Sama Boroom xam na lépp lu ñu wax ; ci kaw asamaan yi ak suuf, mooy Aji-dégg
di Aji-gis”.
5. Waaye ñu naan : “Way-jaxasook ay gént rekk la ! Du lenn lu dul lu mu sos. Ndax [moom
Yonent bi] waykat la. Nanu indil kaawtéef ni ñu ko daan yónnee ñu njëkk ña”.
6. Xeet ya leen jiitu woon te gëmuñu, alag Nanu leen. [Kon] ñoon ndax danañu gëm ?
7. Mësunoo yónni ñu la jiitu lu dul aw góor yu Nu soloo. Laajleen ña jotoon Téere ndeem
xamu leen.
|
coran-wolof.pdf
|
page_241
|
241
8. Defunuleen woon [boroom] yaram yu dul lekk ñam. Te it nekkuñu woon ñuy béel [dañu
daa lekk, di wopp, di dee].
9. Topp, Nu def la Nu leen digoon. Daldi leen boole musal ak ku Nu soob. Yàqkat ya ñoom,
Nu rey leen.
10. Wàcce Nanu ci yéen ab Téere boo xam ne seen teraangaa nekk ca biir. Moo ndax dangeen
dul xel-lu ?
11. Ay ay dëkk yu daan tooñ, te Nu alag leen ; ba noppi sosaat ca seen ginnaaw ñeneen nit.
12. Ba ñu yégee Sunu mbugal, ñoom daw nañu [di jéem a génn dëkk ya].
13. Buleen daw de. Delluleen fa seen kër ya ngeen nekkoon di xéewlu, ndax xéy-na dees na
leen laaj.
14. Ñu ne : “Ngalla nun ! Nun dey ay tooñkat lanu woon”.
15. Xawuñoo eggale seen njàmbat loolu ba Nu def leen ni am ngóobit mu ne selaw.
16. Bindinu asamaan yi ak suuf si ak li nekk ci seen diggante ngir fo.
17. Su Nu bëggoon po, kon [Dunu soxla bind dara], ci Sunu bopp la Nu koy sose, ndegam lu
Nu nammoon a def la
18. Déedéet Dananu sanni dëgg ci kaw fen mu tojte ko, tax mu raaf. Te li ngeen di nirale
[Yàlla] dana tax ngeen toskare.
19. Moo moom lépp li nekk ci asamaan yi ak suuf si. Te ña nekk fa Moom duñu rëy-rëylu [ci
di ko jaamu], te it duñu ca lott.
20. Dañu Koy sàbbaal guddi ak bëccëg, duñu ca jóge.
|
coran-wolof.pdf
|
page_242
|
242
21. Ndax ñoom dañuy jaamu ay yàlla ci suuf si [yuy mën a dekkal ku dee ni Boroom bi] ?
[Mukk du am]
22. Su jeneen yàlla ju dul Yàlla amoon ci asamaan yeek suuf si, kon ñoom ñaar ñépp yàqu.
Cëy sellam ga, Mooy Boroom Gàngunaay ga [Aras] ; Jomb na li ñu koy nirale !
23. Deefu ko sañ a laaj ci li Muy def, waaye ñoom la ñuy sañ a laaj.
24. Am dañuy jaamu ay yàlla bàyyi Ko ? Neel : “Indileen seenu lay”. Lii [Alxuraan jii] mooy
lépp lu ñuy waare képp ku ànd ak man, moo di li ñu waare woon it ña ma jiitu. Li ëpp ci
ñoom xamuñu dëgg, tax na ñu dummóoyu.
25. Yónniwunu la la jiitu benn Yonent te soloowunu ko [lay dëgg] te moo di : “Amul jeneen
yàlla ju dul Man. Kon jaamuleen Ko”.
26. Ñiy wax naan : “Jërëmaakoon bi am na doom”. Cëy sellam ga ! Déet, ay jaam lañu yu Nu
teral [ñoom Malaaka ya].
27. Duñu ko jiitu ci wax te ñoom ndigalam lañuy def.
28. Xam na li nekk ci seen kanam ak li nekk ci seen ginnaaw. Te duñu rammu lu dul ka Ko
neex, te ñoom ña nga ca tiitaangey ragal Yàlla.
29. Te ku ca waxoon bokk ca ñoom ne : “Man yàlla laa, ju dul Moom”. Loola Safara la Nu ko
koy feyee. Te noona it la Nuy feye tooñkat ya.
30. Ndax ña weddi dañoo gisul ne asamaan yi ak suuf si dañoo taqaloodef [benn dank] ? Nu
daldi leen téqale, te Nu sose ndox lépp luy dundu. Moo ndax dañu dul gëm ?
31. Te def Nanu ci biir suuf si ay tundi doj, ngir mu bañ a baj-baji ak ñoom. Te def Nanu ci ay
yoon ngir ñu mën a gindiku.
32. Te def Nanu asamaan si mu nekk am téeg mu Nu wattu. Te ñoom ñangay dëddu Sunuy
kéemtaan [bañ leen a seetlu].
|
coran-wolof.pdf
|
page_243
|
243
33. Te Moom mooy ki bind guddi gi ak bëccëg bi, ak jant bi ak weer wi, ku ci nekk di daw
caw rëdd [wa ñu ko rëddal].
34. Te defalunu kenn nit ca la la jiitu muy ku fi sax. Waaw konndax yaw ginnaaw boo
deewee, ñoom dañu fiy sax ba fàwwu ? [Déedéet]
35. Bakkan bu nekk dana mos dee. Te Dananu leen nattu ci lu bon ak yiw mu dib sànje. Te ci
Nun ngeen di dellusi.
36. Ña weddi, bu ñu la gisee, duñu la jàppe lu dul ku ñuy yéjji, naan : “Ndax du kii mooy
sikkal seen yàlla yi ? ” Te ñoom dañuy weddi Yàlla Mi nga xam ne [bokk na ci turam yi]
Yërëmaakoon bi.
37. Bindeef na nit cig yàkkamti. Danaa leen won Samay kéemaan. Buleen ma yàkkamti.
38. Ñuy wax naan : “Kañ la dig boobu di agsi ndegam ñu dëggu ngeen ? ”
39. Ña weddi bu ñu xamoon waxtu wa nga xam ne duñu mën a feg safara say lakk seeni
kanam walla seeni ginnaaw, te kenn duleen ca dimbali...
40. Déedéet, ndekete yoo ci mbetteel la leen di dikkale, gëlëmal leen ; duñu ko mën a fànq, te
kenn duleen ca yéexe.
41. Yéjjeefoon na Yonent ya la jiitu woon. Faf ña doon yéjji, la ñu doon reetaan wàcc ci seen
kaw.
42. Neel : “Kan moo leen mëna yërëm guddi ak bëccëg ci Yërëmaakoon bi ? ” Teewul ñoom
ñangay dëddoo tuddu seen Boroom [Fàttaliku Ko].
43. Am dañoo am ay yàlla ju dul Nun, ju leen di mën a aar ? Duñu mën a dimbali seen bopp,
te deefuleen mën a xettali ci Nun.
|
coran-wolof.pdf
|
page_244
|
244
44. Li am mooy, xéewalal Nanu ñooñook seeni baay ba seenug dund yàgg ci ñoom. Waaye
ndax dañoo gisul ne wàññi Nanu suuf si cig wàññi ay catam ? Moo ndax ñoom ñooy not ?
45. Neel : “Defuma lu dul ragal-loo leen li ñu ma soloo”. Waaye ay tëx duñu dégg wooteb ña
leen di waar.
46. Te bu leen lu tuuti daloon ci sa ndigalu Boroom, ñu dellu tàmbalee wax naan : “Ngalla
nun ! Nun ay tooñkat lanu woon”.
47. Dana tëral màndaxe mu maandu ca Bis-pénc ba. Te deesul tooñ benn bakkan ci dara,
doonte lu tollu ni pepp bàkket, Dananu ko indi. Te aka mën a wàññi.
48. Joxoon Nanu Muusaa ak Aaruuna Tawreet ak leeraay ak fàtttaliku ngir ña ragal Yàlla,
49. ñooy ña ragal seen Boroom ci kumpa, te ñoom way-jàq lañu ca Bis-pénc ba.
50. Te lii [Alxuraan jii], tur la wu barkeel [sakkan] wu Nu wàcce. Ndax yéen dangeen koy
weddi ?
51. Te mayoon Nanu Ibraahiima njub lu jiitu. Te nekkoon Nanu ñu ko xam xéll.
52. [Fàttalikul] ba mu waxee baayam ak nitam ña, ne leen : “Ana luy yàlla xërëm [yu diy
jëmm yu ñu yatt] te ngeen fonk leen lool ? ”.
53. Ñu tontu ne : “Dañoo fekk sunuy baay di leen jaamu”.
54. Mu ne leen : “Ca dëgg-dëgg, yéen ak seeni baay dangeen a nekk ci réer gu fés”.
55. Ñu ne ko : “Ndax li nga nu dig dëgg la ci yaw walla dangay kaf ? ”.
56. Mu ne déedéet : “Seen Boroom mooy Boroom asamaan yi ak suuf si, te Moo leen sàkk.
Te man dey bokk naa ci ñiy seede loolu ci yéen.
|
coran-wolof.pdf
|
page_245
|
245
57. Te waat naa ci Yàlla ! Ne danaa fexeel seen xërëm yi ci seen ginnaaw, bu ngeen dëddoo”.
58. Mu dàggate leen ba mu des xërëm bu mag ba. Ngir xéy-na mu mën cee delloo [seeni xel].
59. Ñu ne : “Ku def lii sunu yàlla yi ? Kooka dey bokk na ca tooñkat ya”.
60. Am ñu wax ne : “Déggoon nanu benn waxamaande mu di leen ayibal ; ñu di ko woowe
Ibraahiima”.
61. Ñu ne : “Indileen ko ci kanamu nit ñi”, xéy-na ñoom ñu nekki seede [ci loolu].
62. Ñu ne ko : “Ndax yaw yaa def lii ci sunu yàlla yi, yaw Ibraahiima ? ”
63. Mu ne : “Déedéet, ki ko def mooy ki ci gën a mag ci ñoom. Laajleen ko ndegam mën
nañoo wax”.
64. Ñu dellu ca seeni xel, daldi wax ne : “Nun noo tooñ sunu bopp”.
65. Ñu daldi far delluwaat ca seen kéefar ga, daldi ne : Xam nga ne ñii mënuñoo wax waay”.
66. Mu ne : “Waaw, ndax dangeen di bàyyi Yàlla di jaamu loo xam ne mënuleen a jariñ dara
te mënuleen a lor.
67. Kuf ma leen yéen ak li ngeen di jaamu bàyyi Yàlla ! Ndax dangeen dul xel-lu ? ”
68. Ñu ne : “Lakk-leen ko ngir ngeen dimbali seen xërëm yi ndegam nar ngeen ko”.
69. Nu wax ne [Nun Yàlla] : "Yaw safara, nekkal lu sedd te am jàmm ci kaw Ibraahiima”.
70. Ñu bëgg a def seeni pexe ci moom, Nu def leen ñu di ñu yàqule ña.
|
coran-wolof.pdf
|
page_246
|
246
71. Nu daldi koy musal moom ak Lóot jëme leen fa suuf sa Nu barkeel ngir waa àddina si
yépp.
72. Nu may ko Isaaqa ak Yàqooba, muy ndollent, Nu def leen ñu nekk ñoom ñépp di ñu sell.
73. Def leen ay njiit yuy gindee ci Sunu ndigal. Nu soloo leen jëf yu yiw, ak taxawal julli ak
génne asaka. Te ñoom daal daanañu Ma jaamu.
74. Ak Lóot ! May Nanu ko ràññee, dégg ak xam-xam, te musal Nanu ko ci waa dëkk ba doon
def lu bon ; ñoom nag aw nit ñu bon lañu woon, di ay saay-saay.
75. Dugal Nanu ko ci Sunu yërmaande. Te moom bokk na ca ñu sell ña.
76. Ak Nooh itam, [fàttalikul] ba mu wootee ca lu jiitu. Nu dal koy wuyyu te musaloon ko,
mook njabootam, ca njàqare ju rëy ja,
77. te Nu dimbali woon ko ca nit ña weddi woon Sunuy kàddu. Ñoom aw nit ñu bon lañu
woon. Nu daldi leen labal ñoom ñépp.
78. Ak Daawuda, ak Suleymaan, [fàttalikul] ba Nu àttee mbirum mbéy ma gàtti nit ñu yàqoon
[ruur]. Te teewoon fa seen àtte ba.
79. Déggloo Nanu Suleymaan àtte ba. Te ñoom ñaar ñépp mayoon Nanu leen ràññee dëgg ak
xam-xam. Te tàggatoon Nanu tundi doj ak njanaaw ya ñu àndak Daawuda di Nu sàbbaal. Te
Nun noo ko defoon.
80. Te jàngal Nanu ko ràbbiinu mbubbi koŋ ngir mu musal leen ci seen ngaañ. Moo ndax
yéen du ngeen sant [delloo njukkal] ?
81. Suleymaan tàggatal Nanu ko ngelaw luy ràddi, di daw ci ndigalam, mu jëm ci suuf su Nu
barkeel. Te kat Nun xam Nanu lépp lëf,
82. te ci jinne yi am na ci ñu ko daan nuural [ci géej te daan nañu ko liggéeyal yeneeni
liggéey, te Daan naa leen wattu [Man Yàlla].
|
coran-wolof.pdf
|
page_247
|
247
83. Ak Ayuuba [fàttalikul] ba mu woowee Boroomam ne ko : “Man dey mettit dal na ma. Te
Yaw yaay gën jaa yërëme yërëmaakoon ya” !
84. Te Nu nangul ko, daldi wuññi lor ja nekkon ca moom, Nu may ko njabootam te boole ca
ñeneen ñu tollu ni ñoom, muy yërmaande ju tukkee fi Nun, ak fàttali jaamukati Yàlla yi.
85. Ak Ismaayiila, ak Idriisa ak Zul-Kifli, ñoom ñépp bokkoon nañu ca muñkat ya ;
86. dugal Nanu leen ci Sunu yërmaande, bokk nañu ca ñu yiw ña [sell].
87. [Fàttalikul] boroom jën wa [Yunus] ba mu demee ànd ak mer. Te mu jortoon ne du lu Nu
dogal ci moom [ciw tiis ngir la mu dem te amu ca ndigal]. Waaye mu woote ca biir lëndëm ga
ne : “Amul jeneen yàlla ju dul Yaw ! Tudd naa sag sell ! Man nag bokk naa ca tooñkat ya”.
88. Nu daldi koy nangul te musal ko ca njàqare ja. Te it noonu la Nuy musalee way-gëm ña.
89. [Fàttalikul it] Zakariyaa ba mu woowee Boroomam ne : “Boroom sama, bul ma bàyyi ma
wéet, te Yaa di ku gën a mën a dimbalee”.
90. Nu nangul ko, may ko Yahyaa te Nu yéwénalal ko soxnaam. Ñoom sax dañu daan
njëkkante ci jëf yu yiw ya te ñoom daanañu Nu jaamu, nekk ci diggante xemmem ak ragal. Te
nekkoon nañu diy way-toroxlu ci Nun.
91. Ak jigéen ja ñoŋal boppam [Maryam] ! Nu wal ci moom lenn ci Sunu ruu, daldi koy def
mook doomam [Iisaa] ñuy kaawtéef ci àddina si yépp.
92. Lii nag moo di seen diine, mu di jenn diine doŋŋ, te Man maa di seen Boroom. Waay-
waay kon jaamuleen Ma.
93. De daggate nañu seeni mbir ca seen diggante. Te ñoom ñépp fi Nun lañuy dellusi.
94. Képp kuy jëf ca jëf yu yiw ya te muy ku gëm, deesul fakk jëfam ndax Nun noo ko koy
bindal.
|
coran-wolof.pdf
|
page_248
|
248
95. Te dëkk bu Nu rey, waa dëkk ba duñu mënatee dellusi!
96. Ba ba kerook Nuy ubbi Yaajuuja ak Maajuuja ñuy sottiku di rogaat ci tunduwu nekk ;
97. dig bu dëggu ba daldi gën a jegeñ, bu boobaa bëti ña weddi dana buqiku, ñu naan :
“Ngalla nun ! Nekkoon nanu cig càggante ci lii. Te nekkoon nanu di ay tooñkat”.
98. “Yéen nag ak li ngeen di jaamu bàyyi Yàlla, yéen a di mattum Safara te yéen dangeen ca
dëkk.
99. Bu fekkoon ne ay yàlla lañu, kon duñu ca tàbbi ; nit ñooña ñépp dañu fay béel.
100. Te ñoom am nañu ca biir foofa ay yikkat, te ñoom duñu fa mën a dégg dara.
101. Ña nga xam ne digoon Nanu leen xéewal yu jëkk ya jóge ci Nun, ñoom ñu Nuy soreel
[Safara soosu] lañu.
102. Duñu dégg yëngoom ga te ñoom ñangay nekk ca lu neex seen bakkan ba fàwwu.
103. Tiit mu rëy ma duleen tiital, te Malaaka ya danañu leen gatandu naan : “Lii mooy seen
bis ba ñu leen digoon”.
104. Bis boobu Dananu taxañ asamaam ni Nuy taxañe këyit gu am bind. Na nu tàmbalee
woon sos ga bu jëkk ba, Dananu dellu [defaat ko] ; muy dëel bu Nu warlu [lu Nuy def la] !
105. Te bind Nanu ba noppi ca Téere ya ginnaaw bind ga nekk [ca Lawhul Mahfuuz] Àlluwa
ja, ne suuf si Sunu jaam yu yiw yi ñoo koy donn”.
106. Nekk na ci biir loolu ab jottali ñeel aw nit ñuy jaamu Yàlla !
107. Yónniwunu la ngir dara lu dul nga nekk yërmaandey waa àddina.
|
coran-wolof.pdf
|
page_249
|
249
108. Neel : “Man dey dañu may soloo doŋŋ : Waaye seen Yàlla jenn doŋŋ la ; kon ndax yéen
dungeen wommatu jébbalu? ” [dugg ci Lislaam]
109. Bu ñu dëddoo, neel : “Xamal naa leen loo xam ne noo ca yem ; mu di ndax li ñu leen dig
dafa jegeñ walla dafa sori.
110. Moom dey xam na li ñuy biral ciy wax ak it li ngeen di nëbb.
111. Te xamuma ; ndax moom nattu la ci yéen ak xéewal gu gàtt” !
112. Yaw Yonent bi neel : “Yaw sama Boroom, àtteel ci dëgg ! Te sunu Boroom mooy
Yërëmaakoon biy Dimbaliwaakoon biy musalee ci li ngeen koy nirale”
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 22 : AJ GA
78 laaya - Ginnaaw Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Éy yéen nit ñi ! Ragal-leen seen Boroom. Yëngutug Bis-pénc ba nag mbir mu rëy la.
2. Bis bu ngeen ko gisee, képp ku doon nàmpal dana fàtte la mu doon nàmpal, te ku ëmboon
dana wësin la mu ëmb. Te nga gis nit ña màndi fekk màndiwuñu. Mbugalu Yàllaa tar [ci
ñoom].
3. Am na ci nit ñi ñuy dàggasante ci Yàlla cig ñàkk a xam ci di topp Séytaane mi féttérlu.
|
coran-wolof.pdf
|
page_250
|
250
4. Te dogaleef na ca moom [Séytaane soosu] ne képp ku ko def sëriñam, dana la réeral,
yóbbee la mbugalum Safara.
5. Éy yéen nit ñi ! Ndegam dangeen a nekk cig sikki-sàkka, [xamleen ne] Nun nag noo leen
binde ci suuf, topp ci toqente [maniyyu], topp ci aw lumbu, topp ci suuxu yàpp wu Nu matal
bindam ak wu Nu matalul bindam ngir Nu leeralal leen, ak Nu saxal ci ëmbukaay ba lu Nu
soob ba ca àpp bu Nu tudd. Topp Nu génne leen ngeen di ay liir, topp ngeen màgg ba dëgër.
Te mu am ci yéen ñuy teel a dee ak ñuy dundu ba egg ci gën jaa boni dundu ba tootuñu xam
dara ginnaaw ba ñu nekkoon di ñu xam. Te nga gis suuf si mu wow koŋŋ : te bu Nu ca
wàccee ndox mu yëngutu, fokki, saxal gépp xeetu gàncax gu rafet.
6. Loolu [lu wér la] ngir Yàlla mooy dëgg ga ; te Moom mooy dekkal ñi dee ; te Moom am na
kàttan ci def lu ne.
7. Te Bis-pénc ba amul sikk ne luy ñëw la,te Yàlla dana dekkal mboolem ñi nekk ci bàmmeel
yi.
8. Ci nit ñi, am na ñuy dàggasante ci Yàlla cig ñàkk a xam te àndul ak njub, te amul Téere bu
wér,
9. muy lem loosam [di rëy-rëylu] ngir réerloo [nit ñi] soreel leen yoonu Yàlla. Kooku dey am
na ci àddina toroxtaange ; te Dananu ko mosal Bis-pénc ba mbugal muy tàng di lakkaate.
10. Loolu la yelloo ngir la ñaari yoxoom ya def ci àddina ! Te Yàlla du tooñ jaamam ñi.
11. Ci nit ñi am na ñuy jaamu Yàlla ci genn wet rekk. Tax na bu amee lu baax mu nekk ku
dal, bu ko lu naqari dalee, mu soppeeku ca la mu nekke woon, yàqule na ci àddina ak
àllaaxira. Te loolu mooy yàqule tigi !
12. Mangay jaamu, bàyyi Yàlla, loo xam ne mënu koo lor, mënu koo jariñ. Loolu moo di réer
gu sori dëgg !
13. Mangay jaamu loo xam ne loram moo gën jegeñnjariñam. Aka bon wéeruwaay te aka bon
àndandoo !
|
coran-wolof.pdf
|
page_251
|
251
14. Naka Yàlla, Dana dugal ñi gëm tey jëf u yiw ci Àjjana yoo xam ne dex dañuy daw ci seen
suuf [ron], Yàllaay def lu ko soob.
15. Ku jort ne Yàlla du dimbali [Muhammad] ci àddina ak àllaaxira, na tàllal buum jëme ko
asamaan, topp mu dog ko, te na xool nag ndax pexeem dana fa jële la ko tax a mer.
16. Noonu la Nu ko wàccelee ay kàddu yu leer te Yàlla dana gindi ku ko soob.
17. Ña gëm ak ña nekk Yahuud ak ña di Saabiina, ak ña nekk Nasaaraan ak ña nekk Majuus
ak way-bokkaale ña, naka Yàlla dana àtte seen diggante, bu Bis-pénc baa Yàlla seede la ci lu
nekk.
18. Ndax gisoo ne lépp lu nekk ci suuf si ak asamaan yi mangay sujjóotal Yàlla, ak jant bi ak
weer wi ak biddiw yi, ak garab yi ak tundi doj yi, ak way-sujjóot yi ak lu bari ci nit ñi ?
Waaye lu bari (ci nit ñi) ñu yeyoo mbugal lañu. Te képp ku Yàlla texeedil kenn du ko mën a
teral.
19. Ñaari kurél yooyu di way-xuloo ci seen mbirum Boroom. Ña nga xam ne dañoo weddi,
xottileef na leen ay yére yu di Safara, te deefi sotti fi seeni kaw bopp ya ndox mu bax.
20. danañu ruyal la nekk ca seen biir ak der ya.
21. Ñeel na leen ay bolde yu weñ.
22. Saa su fa bëggee génne ca njàqare ja, Nu delloo leen, di leen toqamtikuloo mbugal muy
lakke.
23. Yàlla nag Dana dugal ña gëm te jëf jëf ju yiw ay Àjjana yoo xam ne ay dexay daw ci
suufam. Dees na leen fa takkal ay lami wurus ak i per ; te foofa yérey sooy lañu fay sol.
24. Te jubaleef na leen ca wax ju teey te jubaleef na leen it ca yoon wu ñu gërëm.
25. Ña weddi tey wëlbatiku jëm ci yoonu Yàlla ak ca Jàkka ju ñu wormaal ja Nu def muy
jëmukaay ci nit ñi : te aji-dëkk ak gan ñoo ca yem kepp... Ku fa bëgg a jeng ngir tooñ, Dananu
ko musal mbugal mu tar,
|
coran-wolof.pdf
|
page_252
|
252
26. Fàttalikul ba Nu biralee Ibraahiima bérabu néeg ba [Kaaba ga], ne ko : “Bul ma
bokkaaleek dara te nga laabal sama néeg ngir ñi koy wër, ña fay taxaw, di sukk di sujjóot”.
27. Te nanga woote ci nit ñi ngir aji Màkka. Danañu la dikkal ñuy dox ak ñeneen ñuy war
xeetu waruwaay wu ne, jóge ca barab yu soree,
28. ngir ñu tase fa ak seeni njariñ tey tudd turu Yàlla ci ay bis yu ñu xam, ca la Mu leen
wërsëgale ci mala yi ngeen di dunde, “Kon lekkleen ca te nangeen ca leel ñu ñàkk ña amul
dara.
29. Bu ñu noppee, nañu dindi seeni tilim, sangu, wattu, mottali seeni yéene, daldi wër néeg bu
yàgg a yàgg ba (Kaaba ga)”.
30. Looloo wér, te képp ku màggal jaamukaayu Yàlla ba, loolumoo gën ci moom fa
Boroomam. Te mu dagan ci yéen juri kër yi ginnaaw ya mu leen limal (ca saaru Ndën la).
Kon nangeen wattandiku sobes xërëm yi te wattandiku waxi caaxaan, ay fen.
31. Nangeen doon ñuy sellal ngir Yàlla (ñu àndul ak bokkaale) ; ku bokkaale ak Yàlla, dangay
mel ni ku rëcc jóge asamaan, njanaaw fëkk ko walla ngelaw sànni ko barab bu sore.
32. Noonu la. Képp ku màggal jaamukaayu Yàlla, na xam ne màggal googu bokk na ca
ragalug Yàlla ci xol yi.
33. Ñeel na leen ci loolu ay njariñ ba àpp bu ñu tudd ; te it seen barab ba ñuy loje ma nga ca
Néeg bu yàgg a yàgg ba.
34. Te xeet wu nekk, defal Nanu ko jaamukaay ngir ñuy tudd turu Yàlla ci li Mu leen
wërsëgal ci juri kër yi. Kon seen Boroom jenn Yàlla doŋŋ la. Kon nangeen wommatu jëm ci
Moom. Bégalal way-toroxlu ña,
35. ña nga xam ne fu ñu tudde Yàlla seeni xol yëngu, ak way-muñ ña ca la leen dal, ak ñay
taxawal julli tey lele ca la Nu leen wërsëgale.
|
coran-wolof.pdf
|
page_253
|
253
36. Te giléem yu suur ya, defal Nanu leen ñu bokk ca ya ñuy jaamoo Yàlla. Aw yiw doŋŋ la
ñeel leen. Nangeen ci tudd turu Yàlla bu ñu leen di loj. Bu ñu daanoo tëdd ci seeni wet,
nangeen ca lekk te ngeen leel ca way-doylu ña ak yalwaankat ya. Noonu la Nu leen tegtale
ndax yéen ngeen gërëm.
37. Te Yàlla amul soxla ci yàpp wi walla dereet ji. Waaye la Ko soxal moo di ragal Yàlla gi
nekk ci yéen. Noonu la Nu leen leen tàggate ngir ngeen màggal Yàlla ci li Mu leen gindi. Te
nga bégal way-rafetal ña.
38. Te Yàlla dana jiñal lu bon ña gëm. Te Yàlla soppul bépp wurujaakoon ju di weddikat.
39. Ña ñu dal ca seen kaw, may Nanu leen ñu xare ngir dañu leen a tooñ ; te Yàlla am na
kàttan ci dimbali leen -
40. may Na ko it ña ñu génnee ci seeni kër, - ci lu dul dëgg, te defuñu lu dul wax rekk ne :
“Yàllaa di sunu Boroom”. - Bu dul kon ak li Yàlla di fege ñenn nit ci ñeneen, kon deef na
màbb jaamukaayi yahuud yi, ak yu nasraan yi ak jàkka yi di fu ñuy tudde Yàlla lu bari. Te
fàwwu Yàlla dana dimbali ña koy dimbali. Te Yàlla ku bari doole la, di ku not lépp,
41. ña nga xam ne, bu Nu leen mayee doole ci kaw suuf si, ñu taxawal julli, di joxe asaka, di
digle lu baax, di tere lu bon. Nañu xam ne Yàllaa moom mujjug mbiryi.
42. Te bu ñu la weddee, nitu Nooh weddi woon nañu, ak waa Haad ak waa Samuuda,
43. ak nitu Ibraahiima ak nitu Lóot.
44. ak waa Madyaana. Te wedd woon nañu it Muusaa ; Teewul mu muñal yéefar yi, topp Ma
sadd leen. Kaawtéef Sama mbugal ma !
45. Ak mbiru dëkk ya Nu alag, te fekk dañoo tooñ. Ñu màbbal seen bopp : Teen ya yàqu !
Tabax ya gent !
46. Moo ndax dañoo doxul ci kaw suuf ? Kon danañu am xol bu am ràññee ci loolu ak nopp
yu ca am dégg gu wér.Te sax du gët yi ñoo di gumba, waaye xol yi nekk ci seeni dënn ñooy
gumba.
|
coran-wolof.pdf
|
page_254
|
254
47. Ña nga lay yàkkamti ci mbugal mi. Te Yàlla du soppi àppam. Te benn bis ca sa Boroom
mi ngi mel ni junni at ci seen waññi.
48. Aka bari dëkk yu Mu muñal te ñu tooñoon ? Ba noppi Mu fàdd leen. Te ci Man la lépp di
mujj.
49. Neel : “Éy yéen nit ñi ! Man nekkuma ci yéen lu dul ab waaraatekat bu wér”.
50. Kon ña gëm tey jëf jëf ju yiw am nañu njéggal ak xéewal gu tedd,
51. ña nga xam ne ñi ngi dox di yoqatloo nit ñi ci Sunuy ndigal, ñooña ñooy waa Safara.
52. Mësunoo yónni ci lu jiitu ab Yonent walla ku Nu soloo te bu mébétee dara Séytaane du
sànni pexe mu bon ci mébétam. Waaye Yàlla dana masaxal la Séytaane sànni woon, ba noppi
dëggal ay ndigalam. Te Yàlla Ku xam la Ku xereñ la.
53. Lu Séytaane sànni Dafa koo def muy nattu ca ña jàngoro nekk ca seen xol ak ña seeni xol
wow... Ca tooñkat ya ñu nekk ci wuute gu sore [dëgg].
54. Te Moo dogal loolu lépp ngir ña nga xam ne joxeef na leen xam-xam, ràññee ne Alxuraan
ak moom dëgg la gu bawoo fa sa Boroom, ak ngir ñu gëm ko ci seeni xol, dellu ci Moom. Te
ñu xam ne Yàlla dana gindi ñi gëm teg leen ca yoon wu jub xocc wa.
55. Te ña weddi duñu deñ ci sikki-sàkka ci moom Alxuraan ba baa Bis-pénc di leen dikkal ci
mbetteel walla mbugalum bis bu tiis ba dikkal leen.
56. Bis niki tey nguur gi Yàllaa lo moom. Dana àtte seen diggante. Kon ña gëm tey jëf jëf ju
yiw, danañu nekk ci Àjjanay xéewal,
57. waaye ña weddi te jàppe ay fen Sunuy kàddu, ñooña ñeel na leen mbugal muy toroxale !
|
coran-wolof.pdf
|
page_255
|
255
58. Ña gàdday ngir liggéey ci yoonu Yàlla, topp ñu rey leen mbaa ñu dee, fàwwu Yàlla dana
leen wërsëgal wërsëg wu rafet, te nag Yàlla moo di Ki gën a mën a wërsëgal ci képp kuy
wërsëgal.
59. fàwwu dana leen tàbbal barab boo xam ne danañu ca bég, te Yàlla ku xam la, Ku lewet la.
60. Noonu la. Ku mbugale lu toll ni la ñu ko tooñ, topp ñu tooñaat ko, Yàlla dana ko dimbali,
Yàlla Jéggalaakoon, Baalewaakoon la.
61. Noonu la ngir Yàlla mooy dugal guddi ci bëccëg, di duggal bëccëg ci guddi, te nag Yàlla
Kuy dégg la, Kuy gis la.
62. Noonu la ngir Moom mooy dëgg ga, te lépp lu ngeen di jaamu te du Yàlla, neen la ; te
Yàlla moom Ku kawe la, Ku màgg la.
63. Ndax dangaa gisul ne Yàlla mooy wàcce ndox mu jóge asamaan, soppi suuf si mu naat ?
Yàlla Kuy ñeewant la (jaam ñi), Ku deñ-kumpa la.
64. Moo moom li nekk ci asamaan yi ak suuf si. Te Yàlla moom ku woomal la, Ku yeyoo cant
la !
65. Ndax gisoo ne Yàlla tàggatal na leen li nekk ci suuf si, te gaal gay daw ci ndigalam la ? Te
Moo tee asamaan daanu ci kaw suuf si ci ndigalam. Te Yàlla kuy ñeewant la, di Kuy jagle nit
ñi yërmaandeem.
66. Te Moom mooy ki leen dundal te Dana leen rey, ba noppi Mu dundalaat leen. Waaye nit
weddiwaakoon la.
67. Xeet wu nekk defal Nanu ko jaamukaay wu ñu koy jaamoo. Kon buñu xëccook yaw ci
mbir yi ! Te nanga woote jëme ci sa Boroom. Yaw de yaa ngi ci njub gu ne xocc.
68. Bu ñu dàggasanteek yaw, neel : “Yàlla moo gën a xam li ngeen di def.
69. Yàlla dana àtte seen diggante bu Bis-pénc baa ca la ngeen doon juuyoo”.
|
coran-wolof.pdf
|
page_256
|
256
70. Ndax dangaa xamul ne Yàlla xam na li nekk ci asamaan yi ak suuf si ? Te loolu nekk na ci
ab Téere, te it loolu lu yomb Yàlla la.
71. Te ña ngay jaamu, bàyyi Yàlla, loo xam ne wenn lay wàccu ca te amuñu ci benn xam-
xam. Tooñkat ya duñu am dimbal de.
72. Bu ñu jàngee ci seen kanam Sunu kàddu yu leer yi, danga ràññee ca kanamu ña weddi
weddi ga. Te tuuti kon ñu songu ña jàng Sunuy kàddu ci seen kanam. Neel : “Ndax ma xamal
leen lu yées loolu ci yéen ? - Mooy Safara : Yàlla dig na ko ña weddi. Ndax daluwaay bu bon
! ”
73. Éy yéen nit ñi ! Ñi ngi leen di sadd léebu, dégluleen ko : “Ñi ngeen di jaamu bàyyi Yàlla
duñu mën bind mukk aw weñ, doonte dañoo dajaloo ngir def ko. Te bu leen wenn weñ
jëlaloon dara, duñu ko mën a nangu ci moom. Néew na doole ka jaamu ak ka ñu jaamu ! ”
74. Màggal-leen Yàlla ni ko màggaayam yeyoo ; Te Yàlla ca dëgg-dëgg Dafa bari kàttan tey
Notaakoon ba.
75. Yàlla moo tànn ay Yonent ci Malaaka yi ak nit ñi. Yàlla nag dana dégg, dana gis.
76. Xam na li nekk ci seen kanam ak la weesu nekk ca seen ginnaaw. Te ca Yàlla la mbir
yépp di dellusi.
77. Éy yéen ñi gëm ! Deeleen sëgg di sujjóot, di jaamu seen Boroom, tey def lu baax. Ndax
xéy-na yéen ngeen texe !
78. Te jiyaarleen ci Yàlla jiyaar ju dëggu jëm ci Moom. Moo leen tànn ; te teg leen tiis ci
diine ji, diiney seen baay Ibraahiima, moo leen tudde “way-wommatu ña” bu njëkk ba ak it
ngir Yonent bi nekk seede ci yéen, te yéen ngeen nekk seede ci nit ñi. Kon taxawal-leen julli
tey joxe asaka, te ngeen jafandu ci Yàlla. Moom Aji-dimbali leen la. Te Mooy gën jaa baaxi
wéeruwaay ! Di gën jaa baaxi kuy dimbalee !
-----------------------------------------------------------------------------
|
coran-wolof.pdf
|
page_257
|
257
Saar 23 : WAY-GËM ÑA
118 laaya - Laata Gàdday ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Way-gëm ña dey texe nañu,
2. gaa ña nga xam ne dañuy toroxlu ci seen biirug julli,
3. te ñooy gaa ña nga xam ne dañoo dëddu am po,
4. tey génne asaka,
5. te mooy gaa ña nga xam ne dañuy sàmm seeni pëy,
6. lu dul ci seeni soxna ak ci seeni jébéer , ñoom dey kenn yejju leen ;
7. ku sàkku leneen ginnaaw loolu nag, ñoom la ñuy tudde way-jalgati ña ;
8. ña nga xam ne nag dañuy sàmm la ñu leen dénk ak seeni kàddu,
9. tey wattu seeni julli [di ko sàmm].
10. Ñoom dey ñooy donnkat ya,
11. ña nga xam ne danañu donn Àjjana Firdawsi, te dañu cay béel.
|
coran-wolof.pdf
|
page_258
|
258
12. Nun bind Nanu nit [sàkk ko]mu bawoo ci cosaanul ban [suuf],
13. ginnaaw ba Nu def ko mu di maniyu ma mu di aw lumbu.
14. Ginnaaw ba Nu def lumbu ma di aw suux ; ginnaaw ba Nu def suux wa mu di ay yax,
daldi sànge yax ya aw yàpp. Daldi koy def jëmm,Yàllaa mën a sakkanal. Moom miy gën gi
Bindkat !
15. Bu loolu jàllee, dangeen di dee.
16. Ba noppi Bis-pénc ba Mu dekkal leen.
17. Sàkk Naa juroóm-ñaari asamaan yu leen tiim. Te na leen wóor ne sàgganewuma leen ci li
Ma leen sàkk.
18. Te wàcce Nanu ndox mu bawoo ca asmaan. Topp Nu sowal ko ci biir suuf, kon Nun am
Nanu kàttanug sànk ko de.
19. Te ci ndox moomu Lanu leen sosale ay tooli dër yu tàndarma ak reseñ, yu ngeen di am ci
biiram ay fuytéef yu bari ngeen di ca lekk,
20. ak garab gay génne ci tuuri Siinaa, mu am diw gu ngeen di tabasoote di ko rënde li ngeen
di lekk [garabug oliw].
21. Te xanaa war ngeen a am xalaatu fàttaliku ca jur ga leen Yàlla xéewale : Dananu leen
nàndale ci li nekk ci biiram [meew], am ngeen ca itam ay njariñ yu bari ; te it ca ngeen di
lekk.
22. Ngeen di ca war, di ca lonk la ngeen di war.
23. Yónni woon Nanu Nooh ca aw nitam. Mu ne leen : "Éy yéen samaw nit, jaamuleen Yàlla.
Amuleen jeneen yàlla ju dul Moom. Moo ndax dangeen dul ragal Yàlla ? ”
|
coran-wolof.pdf
|
page_259
|
259
24. Gaa ña weddi woon ca aw nitam di wax naan : “Kii daal nit la ni yéen, dafa bëgg toog ci
seen kaw doŋŋ. Te sax bu neexoon Yàlla mu wàcce ay Malaaka. Mësunoo dégg lii ca sunu
maam ya jiitu woon.
25. Kii daal as waay la su jinne sadd, muñal-leen ko tuuti.
26. [Nooh]ne : “Yaw sama Boroom ! Dimbali ma ci weddi gi ñu ma weddi”.
27. Nu daldi ko soloo [digal ko] ne ko : “Defaral gaal ci Sunug càmm ak Sunu ndigal. Te saa
su Sunu ndigal agsee ba lakkukaayu mburu ba sãs, nanga dugal te bàyyi sag njaboot ak
yóllent ci wépp xeet ba mu des ña nga xam ne wax ja jiitu woon na ca ñoom cig weddi ; te
bul wàqanteek Man ci mbirum tooñkat ya, ndax ñoom dañuy lab.
28. Saa soo duggee ca gaal ga yaak ña nga àndal ba noppi, nanga wax ne : “Cant ñeel na Yàlla
Moom mi nu musal ci ay nit yu di ay tooñkat.”
29. Te nanga wax ne : “Sama Boroom, nanga ma wàcce ngën gi wàccuwaay bu barkeel, Yaw
yaa di gën ji wattu”.
30. Ay kéemaannekk na ci biir loolu. Doontele sax dañuy nattu (ñi gëm).
31. Topp, ginnaaw ba, Nu sos ay maas ci ñeneen,
32. Nu yónni ci ñoom ab Yonent bu bokk ci ñoom [ngir mu wax leen] : “Jaamuleen Yàlla.
Amuleen jeneen yàlla ju dul Moom. Moo ndax dangeen dul ragal Yàlla ? ”
33. Ña jiite yéefar ya cig nitam tey weddi ne danañu dajeek seen Boroom Bis-pénc ba, daldi
wax ne : “Kii daal nit la ni yéen, ci li ngeen di lekk lay lekk, di naan ci li ngeen di naan.
34. Te bu ngeen toppee ci moom (nitug njorondaay)ni yéen, dangeen yàqule.
35. Moo ndax daleen a dig ne bu ngeen faatoo ba doon suuf ak i yax, dangeen génnaat dekki ?
36. Mukk, mukk li ñu leen dig !
|
coran-wolof.pdf
|
page_260
|
260
37. Lii daal du lenn lu dul sunug dundug àddina sii : danuy dundu, dee ; waaye dunu dekki.
38. Kii daal as waay la suy duural Yàlla ay fen ; te nun sax gëmunu ko”.
39. Mu ne : “Yaw sama Boroom ! May ma ndimbal ci weddi gi ñu may weddi”.
40. Mu wax ne [Moom Yàlla] : “Li feek ndiir su néew, danañu rëccu”.
41. Ag xaacu dikkal leen ci dëgg ; ñu ne lànjaŋ. Tooñkat ya tuskare nañu !
42. Ba noppi, Nu sos ca seen ginnaaw yeneeni maas.
43. Amul wenn xeet wuy jiitu walla mu mujj ab digam.
44. Topp, ginnaaw ba Nu yónni sunuy Yonent ñuy toppante. Xeet bu ca ab Yonentam dikkal,
ñu weddi ko. Toftale Nanu leen kenn kenn, def Nanu leen ñu di ay waxtaan. Toskare ñeel na
aw nit ñu gëmul !
45. Topp, ginnaaw ba yónni Nanu Muusaa ak mbokkam ma Aaruuna jox leen Sunuy laaya ak
kàttan gu bir,
46. jëmale ko ca Firawna ak gàngooram ña doon rëy-rëylu te doon aw nit ñuy kawe-kawelu.
47. Ñuy wax naan : “Ndax dananu gëm ñaari nit ñu mel ni nun, ñoo xam ne seenu xeet sunuy
jaam lañu.
48. Ñu daldi leen weddi, daldi alku.
49. Jox Nanu Muusaa Téere ba ngir mu waar leen ca ba ba ñuy gindiku.
|
coran-wolof.pdf
|
page_261
|
261
50. Te Noo def doomi Maryaama [Iisaa] ak yaayam di kéemaan ; te Nu dugal leen ci aw
tundu, mu maasee ànd ak bëti-ndox [naan].
51. Éy yéen Yonent yi ! lekk-leen ci yi teey yi tey jëf u yiw. Man dey kuy xam laa li ngeen di
def.
52. Te diine jii mooy seen diine, di jenn diine, te maa di seen Boroom. Ragal-leen Ma”.
53. Séddale nañu seeni mbir ci ay kurél, xaaj bu ne doyloo na la fa moom.
54. Bàyyileen ci seen ngëlëmte loolu ab diir.
55. Ndax dañoo jàpp ne li ñu leen may ci alal ak i doom,
56. Danu leen di gaawe [fey leen baaxug la ñu nekk] ? Ñoom yëguñu li xew de.
57. Ña sóobu dëgg dëgg ci ragal seen Boroom,
58. ña nga xam ne dañoo gëm seen kàdduy Boroom,
59. ña nga xam ne duñu bokkale seen Boroom ak dara,
60. ña joxe ca la ñu leen xéewale, te seeni xol di nux-nuxi ci [di xalaat] ne danañu delluwaat
ca seen Boroom.
61. Ñooña ñooy jëkkante ci jëfu yiw te jëkk nañu ca.
62. Dunu teg benn bakkan lu dul la mu àttan. Te ab Téeree ngi fi buy àtte ci dëgg, te kenn du
leen ca noonu [ci waññi yiw walla yokk safaan].
63. Waaye seeni xol réere na lii [di Alxuraan]. Te am nañu ay jëf yu yées yooyu te ña nga koy
jëf,
|
coran-wolof.pdf
|
page_262
|
262
64. ba ba ñuy mbugal seen njiit ya ñu seet seet di yuuxu walla.
65. “Buleen wooteg wallu tey. Kenn duleen dimbali ci Nun.
66. Samay kàddu wàccoon na ci yéen ; ngeen daan ko dummóoyu,
67. ngeen daan ca rëy-rëylu, di ko waxtaane”.
68. Ndax dañoo settantalul wax ji [di Alxuraan] ? Walla daleen a digalul lu ñu digalul woon
seen maam ya leen jiitu woon ?
69. Walla dañoo xamul seenub Yonent, ba tax ñu umpale ko ?
70. Walla dañu naan : “Jinnee ko sadd ? ” [Du loolu lépp], li am mooy moom dëgg rekk la
indi. Te li ëpp ci ñoom dañoo sib dëgg.
71. Te bu Yàlla toppoon seen bànneex, kon asamaan ak suuf si yàqu. Indil Nanu leen ag
waare, waaye dañoo dummóoyu waare googu.
72. Ndax danga leen di laaj ab génnuwaay ? Sa génnuwaayu Boroom moo gën. Te moom
[Yàlla] moo Gën ji kuy wërsëgal.
73. Te yaa ngi leen di woo jëme leen ca yoon wu jub wa xocc.
74. Ña xamul àllaaxira nag ñoom xamuñu yoon wa.
75. Bu Nu leen yërëmoon ba wàññi seeni tiis, ñu dellooti nuur ca seen bew ga.
76. Dananu leen mbugal ndax toroxlu wuñu ngir seen Boroom ; jaamuwuñu Ko,
77. ba ba kerook Nuy ubbi ci ñoom buntub mbugal mu tar, ñu ne ca xiim.
|
coran-wolof.pdf
|
page_263
|
263
78. Moom moo leen sàkkal ag dégg, ak ug gis, ak i xel. Néewaana ngeen gërëm.
79. Moom moo leen bàyyi ci kaw suuf si, te dees na leen pang jëme ci Moom.
80. Moom mooy dundal, mooy rey ; Moom mooy jàllasante guddeek bëccëg. Ndax dangeen
dul xel-lu ?
81. Ñoom kay faf dañoo wax rekk la ñu jëkk ña waxoon.
82. Nee nañu : “Ndax bu nu faatoo ba nekk suuf ak i yax, ndax dananu dekkiwaat ?
83. Lii dey digoon nañu ko sunuy maam ak nun ; lii daal ay léeb rekk la”.
84. Neel : “Ana kan moo moom suuf si ak li ci biiram ? Ndeem xam ngeen”.
85. Kon danañu wax ne : “Yàllaa ko moom”. Neel : “Moo ndax dangeen dul fàttaliku ? ”
86. Neel : “Ana kan mooy Boroom asamaani juróom-ñaar tey Boroom Gàngunaay [Aras] gu
màgg ga ? ”
87. Danañu wax ne : “Yàllaa ko moom”. Neel : “Ndax dangeen dul ragal Yàlla ? ”
88. Neel : “Ana kan moo ame ci loxoom nguurug lépp, kiy aare te soxlawul ku ko aar ?
Waxleen rekk, ndax xam ngeen ko ! ”
89. Danañu wax ne : “Yàllaa ko moom”. Neel : “Ana fu ñu leen jibare ? ” [ba mënuleen a
gëm].
90. Indil Nanu leen dëgg waaye ñoom ay fenkat lañu.
|
coran-wolof.pdf
|
page_264
|
264
91. Yàlla jàppewul kenn doomam te it amul jeneen Yàlla ju muy àndal ; su loolu amoom, kon
yàlla ju nekk dem ak boppam ak la mu sàkk te kon danañuy ëppantey doole. [Tudd naa sellam
ga] ! Rawante naak li ñu koy melal.
92. Mooy ki xam kumpaag li teew ! Kawe na [lool] li ñu koy bokkaaleel !
93. Neel : “Sama Boroom, cëy boo ma wonoon li nga leen dig ;
94. Yaw sama Boroom, bul ma boole mukk ci tooñkat yi.
95. Te it am Nanu kàttanu won la li Nu leen dig.
96. Ña ngay jiñe ñaawtéef ci [jëf yu gën a]rafet. Nun [Yàlla] noo gën a xam la ñuy melal.
97. Neel : “Maa ngi sàkkoo ci sama Boroom mu musal ma ci jax-jaxali Séytaane.
98. te maa ngi sàkku ndimbalul sama Boroom ci ñu di ma teewe ànd ak man”.
99.... ba ba dee dikkal kenn ci ñoom, mu naan : “Sama Boroom ! Delloo ma àddina,
100. ndax ma mën a jëf yiw ca la ma fa bàyyi”. [Mukk loolu du mës a am], loolu kàddu la
rekk gu muy wax. [Barsàq] kiiraay la ñuy nekk ba ba ñuy dekki”.
101. Bu ñu walee Buftu bi kerook Bisboobu, askan amatul seen diggante te dootuñu lijjanti.
102. Képp ku peeseem diis [ak jëf yu baax]ñoom ñooy ña texe ;
103. képp ku peeseem woyof [ak jëf yu baax], ñooña ñoo di ña sànku ci biir Safara te béel fa.
104. Safara waa ngay làkk seeni kanam, ñu ne fa xuum.
105. “Moo ndax daa weesul jàng samag waareci yéen, ngeen jàppe ko ay fen ? ”
|
coran-wolof.pdf
|
page_265
|
265
106. Ñu wax ne : “Boroom sunu ! Texeedi not nanu te xamadi woon nanu itam.
107. Boroom sunu, génne nu ci ! Bu nu tey-teyloo ba dellu ci, noo tooñ”.
108. Mu ne leen : “Jattleen ci biir te buleen ma tuddati”.
109. Am na ab kurél bu bokkoon ci sama jaam, daan wax naan : “Boroom sunu, gëm nanu ;
jéggal nu te yërëm nu, Yaw yaa di gën ji Yërëmaakoon” ;
110. ngeen jàppee woon leen ay reetaan ba faf ñu fàbbi leen fàtteloo leen Samay kàddu,
dëkkoon ci di leen reetaan rekk.
111. Bis niki tey feye naa leen ca la ñu doon muñ ; ñoom texe nañu.
112. Mu ne leen : “Yéen sax ñaata at ngeen saxoon ci àddina [dundoon] ? ”
113. Ñu tontu ne : “Nun daal, benn walla fan yu néew la nu fa saxoon, xam sax laajal limkat
yi.”
114. Mu ne leen : “As ndiir su néew ngeen fa saxoon. Cëy bu ngeen xamoon”.
115. Moo ndax dangeen a jortoon ne caaxaan rekk a taxoon Ma bind leen, ngeen jort it ne
dungeen dellusi ci Man [Yàlla] ? ”
116. Yàlla buur biy dëgg, kawe na ! Amul jeneen yàlla ju dul Moom, Mooy Boroom
gàngunaay [Aras] gu tedd ga !
117. Képp kuy jaamu leneen di ko boole ak Yàlla, [na bir ne] amu ca firnde, te Yàllaa koy
lijjanti. Li wér mooy yéefar ya duñu texe.
118. Waxal ne : “Boroom sama, jéggaleel te yërëme. Yaw yaa di gën ji yërëmaakoon yi”.
|
coran-wolof.pdf
|
page_266
|
266
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 24 : LEER GA
64 laaya - Ginnaaw Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Lii aw saar la wu Nu wàcce farataal ko, mu nekk ci biiram ay laaya yu Nu leeral
[faramfàcce] ndax xéy-na ngeen fàttaliku”.
2. Njaalookat bu jigéen ak njaalookat bu góor, nangeen leen dóor téeméeri yar. Te buleen leen
yërëm [ci li diine tege] - ndegam gëm ngeen Yàlla ak Bis-pénc. Te itam mbugalum njaalookat
yooyu, na ko mbooloo mu bari teewe ci jullit yi.
3. Njaalokat bu góor du sëy ak ku dul njaalookat bu jigéen walla bokkaalekat. Njaalookat bu
jigéen, kenn du sëy ak moom ku dul njaalookat bu góor walla bokkaalekat te loolu araam na
ci jullit ñi.
4. Ñay yàq deru jigéen ña, saŋewu [ci jiiñ leen njaaloo] ba noppi ñàkk a indi ñeenti seede,
nangeen leen dóor juróom-ñetti fukki yar, te buleen nangooti ñuy seede ba fàwwu. Ñoom ay
saay-saay lañu,
5. ba mu des ña rëccu, tuub ginnaaw loolu, tey jëf u yiw, Yàlla Jéggalaakoon la,
Jaglewaakoon la.
6. Ñay tuumaal seeni jabar te amuñu ay seede lu dul seen bopp, na waat ci Yàlla ñeenti yoon
ne ku dëggu la,
7. juróomeel ba mu waat ne “rëbbum Yàlla [sori yërmaandeem] na dal ci kawam su dee
fenkat la”.
|
coran-wolof.pdf
|
page_267
|
267
8. Su jabar ja waate ñeenti yoon ci Yàlla ne waa ja fenkat la, kenn du ko sànni xeer [rajmu],
9. ndaw sa itam na waat ne merum Yàlla na wàcc ci kawam su jëkkëram ja waxee dëgg
[pasem rëbboo dootu ko fàttaliku mukk] muy juróomeelu waatam.
10. Cëy dugankoon ak ngënéelul Yàlla ci yéen ak yërmaandeem, waaye nag Yàlla
Nanguwaakoonu tuub la bu xeréñ !
11. Ña leen di indil jiixi-jaaxa [naaféq ya], ab kurél lañu ci yéen. Buleen ko jàppe ay, yiw la ci
yéen. Kenn ku nekk ci yéen dana jot bàkkaaram. Képp ku ca ëppal dana am mbugal mu màgg.
12. Lu tere woon jullit ñu góor ñeek jigéen di jort ci aw yiw ci seen diggante ? Ana lu tere ca
saa sa ñu ne : “Lii kat aw duur la ” ?
13. Bu ñu indi woon sax ñeenti seede, waaye bu ñu ko indiwul [ngeen daldi xam fa saa sa] ne
ñoom kat ay fenjat lañu.
14. Cëy dogankoon ak ngënéelul Yàlla ci yéen fii ci àddina sii ak fee ci àllaaxira, kon dey
seen duur wii mbugal mu rëy dana leen ci dal,
15. ngir yéen a ngi jokk-jolaate xibaar ba ak seeni làmmiñ, di wax ci seeni gémmiñ loo xam
ne amuleen ci benn xam-xam ; ngeen jàppe ko lu doyadi te fekk muy lu rëy a rëy fa Yàlla.
16. Ana lan moo tere, ba ngeen ko déggee, ngeen sàbbaal Yàlla te wax ne : “Wii duur wu rëy
warut a génne ci seeni làmmiñ” ?
17. Yàllaa ngi leen di ñaax ngeen bañ a dellu mukk ci jëf ju ni mel, ndegam ay way-gëm
ngeen.
18. Yàllaa ngi leen di faramfàcceel i laayam de, te Yàlla Ku xam la, Ku xereñ la.
19. Ñi bëgg a tasaarey ñaawtéef ci biir jullit ñi, mbugal mu metti dana leen dal ci àddina ak
àllaaxira. Yàlla xam na te yéen xamuleen.
|
coran-wolof.pdf
|
page_268
|
268
20. Cëy dogankoon ak ngënéelul Yàlla ak yëmaandeem ci yéen, waaye Yàlla Moom ku
ñeewant la, di Jaglewaakoon ...
21. Éy yéen ñi gëm ! Buleen topp jeegoy Séytaane. Ku topp jéegoy Séytaane, [na xam ne]
Séytaane ñaawtéef ak njekkar la am. Dogankoon ak ngënéelul Yàlla ak yërmaandeem, kenn ci
yéen du sellal. Waaye nag Moom Yàlla mooy sellal ku Ko soob. Te Yàlla Kuy dégg la, Ku
xam la.
22. Te ña Yàlla jox wërsëg te ñu bokk ci yéen, buñu cay ñàkk a jox jegeñaale ya ak ndóol ya
ak ñay gàddaay ci yoonu Yàlla. Nañuy jéggale tey jéllale. Moo xanaa bëgguleen Yàlla jéggal
leen ? Yàlla dey Jéggalaakoon la, Jaglewaakoon la !
23. Ña nga xam ne dañuy tuumaal [njaaloo] jigéeni jullit ñi amul ay caaxaan, ña koy def
danañu sori yërmaande ci àddina ak ca àllaaxira ; te it danañu am mbugal mu metti,
24. Bu keroogee [Bis-pénc ba], seen làmmiñ ya, seeni yoxo ak seeni tànk danañu seede ci
seen kaw la ñu daan def.
25. Bu Bis boobaa, Yàlla dana leen jox, indil leen seen diine ja di dëgg ; [Bu keroogee] lañuy
xam ne Yàllaay dëgg gu fés ga.
26. Jigéen ñu bon ña témboo nañook góor ñu bon ña. Jigéen ñu baax ña témbook góor ñu
baax ña. Góor ñu baax ña it ñoom témbook jigéen ñu baax ña. Ñoom set nañu wecc ca la ñuy
wax. Am nañu ag njéggal te am nañu pey gu duun.
27. Éy yéen ñi gëm ! Buleen dugg kër gu dul seeni kër ndare bu dangeen a yéglu te nuyyu
waa kër ga. Loolu dey moo gën ci yéen ndax xéy-na ngeen fàttaliku.
28. Bu ngeen ca fekkul kenn, buleen ca dugg li feek joxuñuleen ca ndigal. Te bu ñu la nee :
“Dellul [damaa jàpp]”, dellul. Loolu moo gën a sell ci yéen. Yàlla aka xam li ngeen di def.
29. [Waaye] bàkkaar amul ci yéen ngeen dugg ci kër gu ñu dëkkewul te seen tobarte nekk fa.
Yàlla xam na li ngeen feeñal ak li ngeen di nëbb.
30. Neel war na ci way-gëm ñi ñuy sajj seenub gis tey sàmm seen pëy. Looloo gën a sell ci
yéen. Te nag Yàlla ku deñ la kumpa ci li ngeen di def.
|
coran-wolof.pdf
|
page_269
|
269
31. Waxal jullit ñu jigéen ñi ne leen : nañuy sajj seenub gis, nañuy sàmm seen pëy, te nañuy
bañ a feeñal seenub taar lu dul li ca feeñ, nañuy sàng [muur] seeni yaram ; te buñu feeñalal
seenub taar ku dul seen jëkkër, walla seen baay, walla seen baayi jëkkër, walla seen doom,
walla seen doomi jëkkër, walla seen càmmiñ, walla seen doomi càmmiñ, walla seen dommi
jigéen, walla seen tàpp, walla xaleel yu géwantagul. Te it nañuy bañ a dóor seeni tànk ngir di
feeñal li làqu ca seenub taar. Tuub-leen yéen ñépp jëm ci Yàlla yéen ña di way-gëm ndaxtelee
ngeen texe.
32. Takk-leen [jabar/jëkkër] ci ña séyul ak ca ña yiw te bokk ci seeni jaam [góor, jigéen]. Su
fekkee dañoo ndóol, Yàlla Dana leen woomalal ci ngënéelam. Yàlla ku yaatu la, Ku xam la.
33. Ña amul lu ñu takkee jabar, nañu sàmmu ba baa Yàlla di leen wërsëgal ci ngënéelam.
Seen jaam ñii, sàkku ngeen goreel leen, nangeen bindanteek ñoom su ñu dee ñu yiw ; te it
nangeen di joxe ca alali Yàlla ja leen Yàlla jox. Buleen di xiirtal seen jaam yu jigéen ci ñuy
jaay seen bopp ngir bëgg doŋŋ ci loolu alali àddina. Ku ko daan def [te tuub ko], Yàlla
Jéggalaakoon la, Jaglewaakoon la.
34. Wàcce Nanu ci yéen ay laaya yu Nu faramfàcce, di ay misaal yu bawoo ca ña leen jiitu
woon, di ag waare ci ña ragal Yàlla !
35. Yàllaay leerug asamaan yeek suuf si. Te leeram googu dafa mel ni ab cëgg bu ami làmp ci
biiram. Làmp boobu nekkaat ci ab weer, weer boobu mel ni bidiw buy nes-nesi ; ñu di ko
taalee ci diwub garabug oliw gu tedd [gu wuuteeg yi ñu miin]. Diwam ga xaw naa mën a
leeral te safara laalu ko. Te Yàlla dana saddal nit ñi ay leebu te Yàlla xam na lu ne.
36. Ci biiri kër [jàkka] yoo xam ne Yàlla digle ñu di fa tudd aw Turam, di Ko yékkati ; di Ko
ca sàbbaal suba ak ngoon,
37. aw gaay ñoo xam ne njulaakum njaay duleen mës a fàbbi ci tudd Yàlla ak a taxawal julli,
ak génne asaka, ngir ñoom kat dañoo ragal Bis ba xol ya di wëlbëtiku ak gët ya.
38. [Ci loolu], Yàlla dana leen feye la gën a rafet ca la ñu jëf. Dana leen dolli ngëneel. Te
Yàlla dana wërsëgal ku ko soob ci lu àndul ak ug waññi [lijjanti].
|
coran-wolof.pdf
|
page_270
|
270
39. Ña weddi, di ay jéefar, ñoom seeni jëf dafa mel ni ñàndóox, bu ko boroomu mar séenee,
dakoy jàppe ndox. Saa bu fa agsee, du fa fekk tus ; Yàlla rekk la fay fekk Mu waññal ko ay
jëfam ba mu mat sëkk, te moo ne Yàllaa ka gaaw ab lijjanti.
40. [Jëfi yéefar ba-tey dafa mel ni] lëndëmug géej guy duusu : ganax ci kaw ganax, ay niir yu
lëndëm tegaloo tiim ko. Ba sax moom bu génnee loxoom, du ko xaw a gis. Te képp ku Yàlla
defalul ag leer, du am ag leer.
41. [Xanaa gisuloo ne] ñépp ñu nekk diggante asamaan yeek suuf si, dañuy sàbbaal Yàlla ;
picc yi sax dañuy sàppe. Lenn lu nekk xam na naka lay jullee ak na muy sàbbaalee. Yàlla xam
na li ñuy def.
42. Yàllaay boroom nguurug asamaan yeek suuf si. Te ca Moom la ñéppiy dellu.
43. Xanaa gisuloo ne Yàllaay wommat niir yi ? Dajale leen mu diw xiin, nga gis ndox di ca
génnee bawoo asamaan. Ci tundi yuur lay sottikoo, Mu di ko dottil ku ko soob. Di ko xañ ku
ko soob. Melxatug melaxam xaw naa mën a yàq ab gis.
44. Yàlla mooy jéllasante guddeek bëccëg. Boroom gis-gis yi mën nañu cee xalam.
45. Yàllaa bind mala yépp cim ndox. Am na ci yuy doxee biiram, am na ci yuy doxee ñaari
tànk, am na ci yuy doxee ñeenti tànk. Yàllaay bind, sàkk [sos] lu ko soob te Yàlla mën na lu
ne.
46. [Wér na céŋŋ ne] wàcce Nanu ay laaya [kàddu] yu leer nàññ. Te Yàlla dana gindi ku ko
soob jëme ko ci yoon wu jub xocc wa.
47. Danañuy wax naan : “Gën nanu Yàlla ak Yonent bi, topp nanu it”. Mu am kurél bu bokk
ñoom wëlbëtiku ginnaaw loolu. Ñoom gëmuñu.
48. Saa su wootees leen jëme ci Yàlla ak ci Yonentam ngir Mu àtte seen diggante, ndekete
yoo ab kurél ci ñoom day dummóoyu.
49. Su ñu nekkoon ci dëgg kon danañu dikk [ci Yonent bi] topp ko.
|
coran-wolof.pdf
|
page_271
|
271
50. Moo ndax dañoo am woppi xol ? Walla dañuy jiixi-jaaxa ? Walla dañuy ragal Yàlla ak ub
Yonentam yiir leen ? Deewalaay !... ñoom ay tooñkat lañu.
51. Ñi gëm Yàlla [jullit ñi], saa su ñu déggee woote buy jëme ci Yàlla ak ub Yonentam ngir
àtte seen diggante, seeni wax du doon lu dul ne : “Dégg nanu, topp nanu”. Ñooña ñooy ña
texe.
52. Képp kuy topp Yàlla ak ub Yonentam, ragal Yàlla te di Ko fuglu, ñooña ñooy ña texe.
53. Danañuy giñ ci Yàlla fa mu gën a ñàngee, naan boo leen digalee danañu génn [dem xare
ji]. Neel : “Buleen giñ. [Wax ji rekk doyul]. Yàlla xam na li ngeen di def”.
54. Neel : “Toppleen Yàlla te topp ab Yonentam. Bu ñu dummóoyoo [ndigal la] ñoom nag,...
yéen itam ak seen mbiri bopp ; su ngen toppee [ndigal la] gindiku”. Yonent bi moom jottal
rekk a ko ci war.
55. Yàlla dig na ña gëm ci ñoom, tey jëf u yiw ne def na leen kuutaay ci kaw suuf kem ni Mu
defe woon kuutaay ca ña leen jiitu woon. Te Dana leen yombalal jëfandikoo diiney [Islaam] ji
Mu leen tànnal. Te it Dana leen soppil ginnaaw tiitaange kóolute. Ñu di Ma jaamu te duñu Ma
bokkaale lenn. Képp ku weddi ginnaaw loolu, kon ñoom ñooy saay-saay sa.
56. Nangeen di taxawal julli tey génne asaka, te it nangeen topp Yonent bi, ndaxtele yërëmees
leen.
57. Buleen foog ne yéefar yi dañoo tiiñ [Yàlla] ci kaw suuf. Seenub daluwaay Safara la. Ndaw
muj gu bon.
58. Éy yéen ñi gëm ! Na leen seeni jaam ak seeni xale yi matagul [mukkàllaf] di yëglu ba la
ñoo dugg ci yéen ci ñetti waxtu yii : lu jiitu jullig fajar, ak bu ngeen summikoo ci njolloor, ak
ginnaaw jullig gee ; loolu ñetti awra la ba ca waxtuy julli ya. Aayul ci yéen ngeen di gëwéelu
di nemmeekuwante. Lii nag, Yàllaa leen cay faramfàcceel ay laayaam [kàddu], Yàlla ku xam
la, Ku xereñ la.
59. Xale yi itam [nañuy yëglu saa su ñu matee mukkàllaf], nañu yëglu na ko ña leen jiitu daan
yëgloo. Nii la leen Yàlla di faramfàccelee ay kàddoom, te Yàlla ku xam la, Ku xereñ la.
|
coran-wolof.pdf
|
page_272
|
272
60. Aayul ci jigéen ñi toog ba yaakaaratuñoo sëy ñuy summiku te bañ a wut ab taar, [waaye]
bu ñu muuroon seeni yaram moo gën ci ñoom. Yàlla kuy dégg la, Ku xam la.
61. Aayul itam ci silmaxa [gumba], aayul itam ci ku lompoñ [làggi], aayul itam ci ku wopp,
aayul itam ci yéen ci seen bopp ngeen di lekke ci seeni kër walla seeni këri baay, walla seeni
këri mbokk yu jigéen, walla seeni këru baay-tëx, walla seeni këru bàjjen, walla seeni kër
nijaay, walla seeni këri yaay-tëx, walla seeni jaam, walla seeni xarit. Aayul ci yéen ngeen di
lekkandoon walla ngeen beru. Bu ngeen duggee ci kër, nangeen di nuyyuwante ci nuyyoo bu
bawoo ca Yàlla, teey te barkeel . Noonu la leen Yàlla di faramfàccelee laaya ya ndaxtele
ngeen xel-lu.
62. Way-gëm ña dëgg-dëgg ñooy ña gëm Yàlla ak ub Yonentam, te mépp mbir mu ñu bokk
ak nit ñi, bala ñu caa jëfandiku, laaj ndigal. Ñooñii nga xam ne ñoo lay laaj ndigal ngir seen
itte bopp, na nga jox ndigal ña la soob ; te nanga leen jéggalul Yàlla, Yàlla Jéggalaakoon la,
Jaglewaakoon la.
63. Buleen def wooteb Yonent bi ni wooteb jenn waay ci yéen. Yàlla dana xam ñay potoxlu te
bokk ci yéen. Ña nga xam ne dañuy moy ndigalam, nañu moytu ab sànje dal leen mbaa
mbugal mu metti.
64. Ca dëgg-dëgg, Yàllaa moom li nekk ci asamaan yeek suuf si. Moo gën a xam li ngeen
nekk, bu keroogee ba ñu leen di delloo ca Moom, Mu di leen xibaar la ñu defoon. Yàlla kat
xam na lépp.
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 25 : TÉQALE GA (ALQURAAN)
77 laaya - Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Yàlla barkeel na [màgg na] Moom mi wàcce Téere ba [Alxuraan] ca jaamam ba ngir mu
doon luy xupp waa àddina si yépp.
|
coran-wolof.pdf
|
page_273
|
273
2. Moom mi nga xam ne Moo moom nguurug asamaan yeek suuf si, te jàppewul kenn
doomam, te it amul ku Mu bokkal nguur gi, Moo bind lépp te jox na ko dayo ba mu témbool.
3. Te ñoom dañoo jàppe ay yàlla ñenenn ñoo xam ne binduñu tus, faf ñoom sax dañu leen a
bind, te it mënuñoo lor seen bopp waxantumalaak njariñ, amuñu dee amuñu dundu
waxantumalaak dekki.
4. Yéefar yi wax nañu ne : “[Alxuraan] jii daal aw duur la wu [Muhammad] moo ko sos, te
dafa am ñu ko cay jàppale”. Li ñu fi indi tooñ ak i fen la.
5. Ñu wax it ne : “Léebi mag ñu jëkk ña rekk la ! Ñu koy saa muy bind suba ak ngoon ! ”
6. Neel : “Ki ko wàcce moo xam mbooti asamaan yeek suuf si. Di ab Jéggalaakon, di
Jaglewaakoon.
7. Ñu wax ne [ñoom yéefar yi] : “Ana lan moo tax Yonent bii di lekk ñam ak a dox ci ja yi
[màrse yi] ? Lan moo tax wutéelsu ko Malaaka mu ànd ak moom di xuppaate ?
8. Walla mu am ndàmb ? Mbaa mu am tooli dër di ci lekk ?”. Tooñkat ya naan : “Yéen daal
toppiwuleen ku dul as waay ju ag njibar jàpp”.
9. Gisal ni ñu lay méngaléelee ! Dañuy sànku te amuñu ca wenn yoon.
10. Yàlla ju barkeel ja nga xam ne bu Ko sooboon Mu defal la ci loolu Àjjana joo xam ay dex
dañuy daw ci suufam ; Mu defal la it ay jénde.
11. Waaye wedd nañu Bis-pénc ba. Te Nun kat waajalal Nanu, képp ku weddi Bis-pénc ba,
aw safara wuy jér-jéri.
12. Saa su leen Safara soosu séenee fu sori, dinañu dégg riiram.
13. Bu ñu leen ca sànnee ci pukus bu xat, lëkke leen [jéng], ñuy wél-wéliy juuxu ci toskare.
|
coran-wolof.pdf
|
page_274
|
274
14. “Bisu tey jii, buleen yuuxu jenn tuskare doŋŋ, ay tuskare yu bari la”.
15. Neel : “Ndax loolu moo gën ? Walla Àjjanay xéewal ju sax ju ma digee fey gaa ña ragal
Yàlla, muy seen kër ?”
16. Am nañu fa lépp lu leen fa soob te dañu fay béel. Yàllaa ko warlu.
17. Bis ba Mu leen di pang, boole leen ak ya ñu doon jaamu bàyyi Yàlla, Di leen wax [moom
Yàlla] naan : “Ndax yéen a sànkoon sama jaam ñii, walla ñoom ñoo sànku woon réere yoon
wa ? ”
18. Ñuy wax di tontu naan : “Tudd nanu sa sell gi. ! Yellut ci nun nuy wut kilifa bàyyi la,
waaye Yaa leen tuuroon xéewal ñook seeni baay ba tax ñu fàtte [Alxuraan]. Far sànku”.
19. “Weddi woon nañu leen ca li ngeen di wax. Amuñu ab rawtukaay. Te képp ku tooñati ci
yéen, Dananu ko mosal mbugal mu réy”.
20. Musunoo yebal ay Yonent ca la la jiitu lu dul dañu daan lekk ñam te di dox ci ja yi [màrse
yi]. Def Nanu it ñenn ci yéen di sànjeb ña ca des, mbaa dangeen muñ ? - Sa Boroom de kuy
gis la.
21. Ña yaakaarul a dajeek Nun ñangay wax naan : “Céy bées wàcce woon ci nun ay Malaaka,
mbaa nu gis sunu Boroom [Yàlla] ! ”. Dañu doon rëy-rëylu [kaweel seen bopp], réer réer gu
jéggi dayo.
22. Bis ba ñuy mën a gis malaaka ya du neex ci ñoom de, ndax Malaaka yaa nga naan leen :
“Seeni mbir sakk na” !
23. Nu fab jépp jëf ju ñu mësoon a jëf, def ko pënd bu ñu wasaare.
24. [Bu keroogee Bis-pénc ba], waa Àjjana ñooy gën delluwaay te ñooy dàq ub nooflaay.
25. [Bu Bis baa] ba niiri asamaan si di xottiku, ñuy wàcce Malaaka yi,
|
coran-wolof.pdf
|
page_275
|
275
26. bu keroogee [buntub] nguur dëgg, Yërëmaakoon baa koy ame, mu doon nag Bis bu jafe ci
yéefar yi.
27. Bis ba tooñkat yi di màtt seeni yoxo, te naan : “Aka neexoon ma ànd ak Yonent aw yoon
!...
28. Ngalla man ! Aka neexoon jàppewuma diw sàngam ab xarit !...
29. Moo ma féewaleek [Alxuraan] ginnaaw ba mu ma ñëwalee”. Séytaane moo di yàqalekat
bu bon (bu yées ba).
30. Yonent bi daldi wax ne : “Yaw sama Boroom, nit ñi dey dëddu nañu Alxuraan jii ! ”
31. Noonu la Nu defe woon Yonent bu nekk am ab noon ca tooñkat ya. Waaye nag, Sa
Boroom Moom doy na sëkk kuy gindee, doy sëkk it ndimbal.
32. Yéefar yaa ngay wax naan : “Lu tax wàccendoo wuñu Alxuraan jii wenn yoon mu ne
ñumm ? ” [Waaye Nun nii la Nu koy wàccee] ngir dëgëral sa xol. Te it toftale Nanu ko bu
jekk.
33. Amul léebu wu ñu lay mën a indil te indilunu la dëgg, te gën koo jub.
34. Ña nga xam ne dees na leen pang, di leen diri ci seen xar-kanam ya, jëme leen Safara,
ñoom ñooy gën a yées wàccuwaay, gën a réere yoon wu jub wa.
35. Jox Nanu Muusaa Téere ba, defal ko Aaruuna mbokkam mu di ko jàppale.
36. Nu wax leen ne : “Demleen yéen ñaar ca nit ña weddi woon Sunuy kàddu”. Nu alag leen.
37. Te nitu Nooh ya, ba ñu weddee Yonent ya, labal Nanu leen, def Nanu leen it kéemaan ci
nit ñi. Te waajalal Nanu tooñkat ya mbugal mu metti.
38. Ak nitu Aad, ak nitu Samooda ak waa Rasi, ak maas yu bari yu nekkoon seeni diggante !
|
coran-wolof.pdf
|
page_276
|
276
39. Ku nekk ci ñoom, sadd Nanu koy léebu, alag Nanu leen ñoom ñépp.
40. Romb nañu dëkk ba mbugal ma wàcce woon. Moo ndax gisuñu ko woon ? Ñoom kay
dañoo foogoon ne duñu dekki !
41. Bu ñu la gisee dañu lay téjji naan : “Ndax kii la Yàlla yónni ?
42. Bu nu muñul woon, danañu xaw a féewaleek sunu yàlla jii ! ”. Waaye danañu xam [Bis bu
ñu gisee mbugal ma], ana kan moo réere yoon wu jub wa.
43. Ndax gisuloo ka jàppe bakkanam mu di yàllaam ? Moo ndax dangay doon wéeruwaayam
?
44. Walla dangaa jàpp ne li ëpp ci ñoom dañuy dégg di xam ? Ñoom kay ñook mala yi ñoo
yem. Walla sax ñoo gën a sànku.
45. Xanaa gisoo ni sa Boroom tàllale ker [takkander] ? Bu ko sooboon, Mu def ko mu di lu
sax. Ba noppi def Nanu jant bi muy firnde,
46. te ginnaaw loolu, xëcc Naa ko jëme ci Man muy lu yomb.
47. Mooy Ki leen defal guddi gi mu di ag col ak nelaw yu neex, te Mu def bëccëg muy
yëngatukaay.
48. Moom moo yebal ngelaw muy bégal ci yërmaandey Yàlla. Te wàcce Nanu ci asamaan si
ndox mu laab,
49. ngir Nu dundalaat ci dëkk bu dee woon, màndal ci ña Nu bind ci mala ak nit ñu bari.
50. Tasaare Nanu ko ci seen diggante ngir ñu fàttalikoo ca. Li ëpp ci nit ñi lànk di ay yéefar.
51. Bu Nu sooboon, dëkk bu nekk Dananu fa yebal ab xuppekat.
|
coran-wolof.pdf
|
page_277
|
277
52. Bul topp ñiy weddi Alxuraan ; te nanga xeex ak ñoom xeex bu rëy.
53. Mooy Kiy dawloo ñaari géej : bii neex, lewet, ba ca des saf xorom, naqari. Te moo def ci
seen diggante aw téq [bu kenn mënul a jaxase].
54. Mooy ki sos nit ci ndox, def ci aw askan ak ug goromle. Sa Boroom di Ku am kàttan [ci
def lu nekk].
55. [Yéefar ya], ña ngay jaamu, bàyyi Yàlla, loo xam ne duleen jariñ, duleen lor ! Ku di ab
yéefar mooy takkatook noonub Boroomam !
56. Yónniwunu la lu dul ngay xuppe ak a waare.
57. Neel : “Laaju ma leen ci ag pey. Ku mu soob nag, mën naa joxe ci yoonu Yàlla”.
58. Te nanga wéeru ci Yàlla Miy Aji-dund te du dee. Te nangay sàbbaal ci sant Ko. Moom
Yàlla ku mat sëkk la ci xam bàkkaari jaamam ñi.
59. Mooy Ki bind asamaan yaak suuf si ak li nekk seen diggante, ci juróom-benni fan, daldi
yemoo ca gàngunaay ga [Aras], Moo di ab Yërëmaakoon. Laaj ko ku xam.
60. Saa su Nu leen waxee : “Sujjóotal-leen [Yàlla] Mi di ab Yërëmaakoon”, ñu tontu ne :
“Kuy kooku ?” - Mu faf dolli leen ug foñ.
61. Barkeel na [Moom Yàlla] mi def ci asamaan si ay yoon, def ca ab làmp [jant bi] ak weer
wu leer nàññ !
62. Mooy Ki def guddeek bëccëg ñuy jëlasante ngir ku bëgg a xalaat, fàttaliku, mbaa mu bëgg
a sant.
63. Ak jaami Yàlla yii dox ci kaw suuf si ndànk, su ñu réer ña di wàqanteek ñoom, ñuy wax
jàmm,
|
coran-wolof.pdf
|
page_278
|
278
64. ñoom ñooy fanaanee julli te Yàlla rekk tax [taxaw ak a sujjóot] ;
65. ñoom ñooy wax naan : “Yàlla, yal na nga nu dëddëleek mbugalum Safara”. - mbugalum
Safara soosu lu ne dànk la.
66. Ndaw dëkkuwaay bu soof !
67. Bu ñuy joxe alal, duñu xaabaabal te it duñu nay, dañuy digg-dóomu.
68. Duñu boole di jaamoondoo dara ak Yàlla, te duñu rey bakkan bu Yàlla tere ku ko rey, lu
dul ci dëgg ; duñu njaaloo it - képp ku def loolu, dana dajeek mbugal
69. dees na ko fulal mbugal ma bu Bis-pénc baa, te dafay béel cig doyadi ;
70. lu dul ña ca tuub, rëccu te gëm, tey jëf u yiw ; ñooña, Yàlla dana soppi seeni ñaawtéef def
ko mu di yiw, Yàlla ab Jéggalaakoon la, ab Jaglewaakoon la ;
71. képp kuy tuub [rëccu lu bon te bañ koo defati], dana dellu ca Yàlla mucc.
72. Ña nga xam ne duñu seede mukk aw fen ; te bu ñu rombee ay caaxaan duñu fa xand ;
73. ña nga xam ne bu ñu déggee seen kàdduy Boroom, duñu ca tëx, duñu ca gumba ;
74. ña nga xam ne dañuy wax naan : “Yaw sunu Boroom, defal nu ci sunuy jabar ak sunuy
doom ñuy seral xol, te nga def nu ay njiit ca ña ragal Yàlla tey wattandiku”.
75. Ñoom dees na leen feye ay néeg yu kawe [ca Àjjana], muy peyug la ñu doon muñ, te dees
na leen fa teeroo ab nuyyoo ak jàmm [ju ne béyyi],
76. dañu fay béel. Ndaw dëkkuwaay bu neex !
|
coran-wolof.pdf
|
page_279
|
279
77. Neel : “Seen Boroom duleen faale, xanaa sax bu fekkoon ne yéen a ngi Koy jaamu ;
waaye weddi woon ngeen Yonent bi. Seen mbugal, dungeen ko mën a raw, te dafay doo lu
sax.
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 26 : WOYKAT YA
227 laaya - Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Taa, Siin, Miim.
2. Lii mooy laayay Téere bu bir ba.
3. Amaana nga am ñàngi-ñàngi xol ci li ñu gëmul !
4. Bu Nu neexoon Nu wàcce ci asamaan kéemaan guy tax ñuy jatti loos.
5. Amul benn woote bu bees bu mësoon a bawoo ca Yàlla lu dul ne dëndu dañu ko.
6. Weddi woon nañu, te danañu mës a joti xibaari la ñu doon téjji.
7. Xanaa dañoo gisul yu bari yi Nu saxal ci kaw suuf, ci xeeti gàncax muy tollént ?
8. Ay kéemaan yu bari nekk ci loolu ! Waaye taxut li ëpp ci ñoom gëm [diy jullit].
9. Te sa Boroom mooy Boroom kàttan ga te di Jaglewaakoonug [yërmaande].
|
coran-wolof.pdf
|
page_280
|
280
10. [Fàttalikul] ba Yàlla woo na Muusaa, [ne ko] : “Demal [jubbanti ji] tooñkat ya,
11. nitu Firawna” ; moo ndax ñoom duñu ragal Yàlla ?
12. [Muusaa] wax ne : “Yaw Sama Boroom, damaa ragal ñu jàppe ma ab fenkat [weddi ma] ;
13. samab dënn di xat, te kon dootuma mën a wax : Yónnil kon Aaruuna, def ko Yonent.
14. Te itam, am na tuuma ju ñu may jiiñ ; te ragal naa ñu rey ma”.
15. [Yàlla] ne : “Mukk du am ! Demleen yéen ñaar yóbb sunuy kàddu. Maa ngi ànd ak yéen
di dégg.
16. Dem ca Firawna ne ko : “Nun ñaari ndawi Boroom àddina si lanu,
17. Yebalal giir Banii-Israayil ñu ànd ak nun ”.
18. [Firawna] ne ko : “Moo ndax yarunu la fii ba nga doonee liir ? Ak li nga fi nekk lépp ?
19. Ak jëf ji nga fi jëfoon tey xarabaate”.
20. Muusaa ne ko : “Defoon naa ko, waaye teyuma ko.
21. Ma daldi daw ba ma tiitee : faf Yàlla jox ma xam-xamu [baatin], def ma ma bokk ca
Yonent ya.
22. Te loolu xéewal la goo may mën a xéewale, ndax liggéeyloo nga giir Banii-Israayil lu ne ?
”
23. [Firawna] ne ko : “Waaw, ana kan mooy Boroom àddina si ? ”.
|
coran-wolof.pdf
|
page_281
|
281
24. [Muusaa ne ko] : “Mooy Boroom asamaan yeek suuf si ak li nekk seen diggante, ndegam
wóolu nga ! ”
25. [Firawna] daldi wax ak ña ko wëroon, ne leen : “Gaa ñi xanaa dégguleen ? ”
26. [Muusaa] ne ko : “... Mooy seen Boroom, di Boroomub seeni baay”.
27. [Firawna] daldi wax ne : “Seen Yonent bii ñu leen yónni ab dof la kat”.
28. [Muusaa] ne ko : “Mooy Boroom penkook sowwu ak li nekk seen diggante, bu ngeen xel-
loo ! ”
29. [Firawna] ne ko : “Soo fi jéemee indi jeneen yàlla ju dul man, danaa la téj kaso de”.
30. [Muusaa] ne ko : “Moo ne indil naa la mbir mu leer de ?
31. [Firawna] ne ko : “Génne ko bu fekkee li ngay wax dëgg la”.
32. [Muusaa] daldi sànni yetam wa, ndekete yoo jaan la juy béllaw-béllawi.
33. [Muusaa] daldi génne loxoom, mu weex tàll ca ña koy xool.
34. [Firawna] wax gàngoor ga ne leen : “Kii dey ab jibar la bu xor.
35. Da leen a bëgg a génne ci seen suuf sii ak jibaram gi. Lu ngeen ma ciy digal ? ”
36. Ñu ne ko : “Joxleen ñoom ñaar beneen bis te nga yónni ci gox yi ñuy woo nit ñi, di leen
dajale,
37. danañu la indil bépp jibar bu fi xor”.
38. Ñu dajale mbooleemi jibarkat ca bis ba ñu waxoon.
|
coran-wolof.pdf
|
page_282
|
282
39. Mu am ku yéene wax ne : “Ndax nit ñépp yemb nañu,
40. xéy-na bu nu toppee njibarkat yi, ndegam ñoo not ? ”
41. Ba jibar ya agsee, dellu wax Firawna ne ko : “Ndax dananu am ag pey bu fekkee ne not
nanu [Muusaa] ? ”
42. Mu ne leen : “Waawaaw, kon dingeen bokk ci samay jegeñaale !
43. Muusaa ne leen : “Sànnileen li ngeen di sànni”.
44. Ñu daldi sànni seen buum ak i yet, daldi wax ne : “Ci doole Firawna la nuy note”.
45. Muusaa daldi sànni yetam wa, ndeketeyoo mëdd na ya ñu deferoon.
46. Jibar ya daldi rot sujjóot,
47. daldi wax ne : “Gëm nanu Boroom àddina si yépp,
48. Boroom Muusaa ak Aaruuna”.
49. [Firawna] ne leen : “Gëmoon ngeen ko ba ma leen a laataa woo. [Xam naa ne] mooy
kàndiŋ mi leen jàngal njibar ! Dangeen xam ne ! Danaa dagg seen yoxook seeni tànk, jalawle
ko, danaa leen daaj yéen ñépp”.
50. Ñu ne ko : “Boo yaboo ! Nun daal jublu nanu sunu Boroom.
51. Danoo xemmem Yàlla jéggal nu sunuy njuumte, xemmem it doon ñu njëkk a gëm”.
52. Nu daldi soloo Muusaa, digal ko mu rañaan ànd ak samay jaam te danañu leen dabsi.
|
coran-wolof.pdf
|
page_283
|
283
53. Firawna daldi yónnee ci gox yi ñuy yéene dajale nit ñi :
54. “Ñoom dey, ay mbooloo yu néew lañu,
55. te it mere nañu nu,
56. te nun danoo lefoog”.
57. Noo leen génne woon ci dër yaak dex yi,
58. Ak ca ndàmb yaak dëkkuwaay yu neex ya.
59. Noona la Nu ko donnalee giir Bani-israayiila.
60. Ba jant ba fénkee la ñu leen dabuji.
61. Ba ñaari mbooloo ya séenantee, waa kër Muusaa daldi ne : “Ñanga nuy dabsi de”.
62. [Muusaa] ne : “Mukk, duñu nu dab ndax ànd naak sama Boroom te Dana ma gindi”.
63. Nu daldi soloo Muusaa, digal ko : “Dóoral géej geek sa yet wi”. Mu daldi xàjjeeku, xaaj
bu nekk tollu ni aw tund wu mag.
64. Nu tañcale Firawna mook u nitam.
65. Nu daldi musal Muusaa mook ña mu àndanloon ñépp ;
66. Nu daldi labal ña ca des [Firawna ak i gaayam].
67. Kéemaan a ngi ci biir loolu te taxut woon li ëpp ci ñoom gëm.
|
coran-wolof.pdf
|
page_284
|
284
68. Te sa Boroom, mooy Boroom kàttan, di Jaglewaakoon ba.
69. Jàngal-leen xibaari Ibraahiima:
70. Ba mu waxee baayam ak u nitam, ne leen : “Lu ngeen di jaamu ? ”
71. Ñu ne ko : “Ay xërëm lanuy jaamu, te gëm ko lool”.
72. Ibraahiima ne leen : “Ndax danañu leen dégg bu ngeen leen di woo ?
73. walla ñu di leen jariñ mbaa ñu leen di lor ? ”
74. Ñu wax ne : “Nun kat, dañoo fekk rekk sunuy baay daan ko def”.
75. Ibraahiima ne leen : “Xanaa gisuleen li ngeen di jaamu... ?
76. Yéen ak seen maam ya fi woon ?
77. Ñoom ñépp sama noon lañu ku dul Yàlla Miy Boroom àddina si,
78. Moom mi ma bind te gindi ma ;
79. Mooy ki may leel di ma nàndal ;
80. su ma woppee, Mu faj ma,
81. Moo may rey, di ma dundal,
82. Mooy ki ma xemmem mu jéggal ma samay ñaawtéef bu Bis-pénc baa.
|
coran-wolof.pdf
|
page_285
|
285
83. Yaw sama Boroom, may ma xam-xam te def ma joti ca gaa ñu baax ña ;
84. defal ma am làmmiñ wu dëggu;
85. def ma ma bokk ca way-donn ya Àjjanay xéewal ya.
86. te Nga jéggal sama baay : moom dafa bokk ca ñu réer ña ;
87. te bul ma gàcceel kerook bisub dekki ba,
88. bis ba alal ak i doom du jariñati,
89. ku dul kay ñëw ca Yàllaak xol bu mucc ayib”.
90. Ñu jigeeñal Àjjana ña ragal Yàlla.
91. te gaaraleef na Safara ñeel ña béewoon,
92. Ñu wax leen ne : “Ana fan ngeen nekkoon di fa jaamoo,
93. bàyyi woon Yàlla ? Ndax mën nanoo dimbali seen bopp ? Walla ñu dimbali leen ? ”
94. Ñu sànni leen fa, galajaane leen ñook mboxos ma,
95. ak gàngoorug Ibliis ga gépp.
96. Ñuy wax ca biir tey xuloo :
97. “Waat naa ci Yàlla ne ! Noo ngi woon ci réer gu bir,
|
coran-wolof.pdf
|
page_286
|
286
98. jamono ya nu leen doon yemaleek Boroom àddina si.
99. Te tooñkat ya doŋŋ a nga nu sànk.
100. Amunu ku nu tinu,
101. amuma it xarit bu may miisloo.
102. Céy bu nu delluwaatoon àdduna, kon dananu bokk ca way-gëm ña ! ”
103. Ay kéemaan a ngi ci biir loolu ; te taxut woon li ëpp ci ñoom gëm.
104. Te sa Borom, mooy Boroom kàttan, di Jaglewaakoon ba.
105. Nitu Nooh ñoom weddi woon nañu Yonent ya,
106. ba leen seen mbokk ma Nooh waxee, ne leen : “Ndax dungeen ragal Yàlla ?
107. Man seenub Yonent laa bu wóor.
108. Ragal-leen Yàlla te topp ma.
109. Te laajuma leen ci génn pey ; samag pey Boroom àddina si moo ko warlu.
110. Ragal-leen Yàlla te topp ma”.
111. Ñu wax ko ne : “Ndax dananu la gëm te ñi gën a saay-saay a ngi la topp? ”
112. Mu wax ne : “Ana man lu ma xam ca la ñu daan def.
|
coran-wolof.pdf
|
page_287
|
287
113. Seenub waññoo nga ca Yàlla [Moo koy taxawe]. Céy bu ngeen yëgoon.
114. Man dey du maay dàq ñi gëm.
115. Man doonuma lu dul ab xuppekat bu bir”.
116. Ñu ne ko : “Yaw Nooh, soo bàyyiwul li nga nekk, dees na la jóori xeer [ba nga dee] ! ”
117. Mu ne : “Yaw sama Boroom, samaw nit weddi nañu, jàppe ma fenkat.
118. Àtteel sama digganteek ñoom ba mu ne làññ : te nga musal maak ñi ma àndal te ñu bokk
ca ña gëm”.
119. Nu daldi koy musal mook ña mu àndaloon ci gaal ga mu duyyoon ba mu fees.
120. Ginnaaw ba, Nu labal ña ca des.
121. Ay kéemaan a nga ci biir loolu. Te taxut woon la ëpp ci ñoom gëm.
122. Te sa Boorm, Mooy boroom kàttan, di Jaglewaakoon.
123. Waa Haad, weddi woon nañu Yonent ya, jàppe leen ay fenkat.
124. Ba leen seen mbokk ma Huud waxee ne : “Ndax dangeen dul ragal Yàlla ? ”
125. Man dey, ab Yonent laa bu wóor,
126. Ragal-leen Yàlla te topp ma.
127. Duma leen ca laaj genn pey ; samag pey Boroom àddina see ko warlu.
|
coran-wolof.pdf
|
page_288
|
288
128. Ndax dangeen di tabax ci kaw wépp tundu ab jàjj ngir caaxaan ?
129. Ngeen di liggéey i njéndi mel ni dangeen fiy béel ?
130. Te saa su ngeen songee mu jéggi dayo.
131. Ragal-leen Yàlla te topp ma.
132. Ragal-leen Yàlla mi leen kàttanal ba ngeen mën a jëf,
133. Moo leen may alal ak i doom,
134. ak tooli dër ak i dex.
135. Man dey, ragal naa ci yéen mbugalum Bis bu màgg.
136. Ñu tontu wax ne : “Nga di nu waar ak nga ñàkk noo war a yem ci nun képp !
137. Lii daal du lenn lu dul jikkoy mag ñu jëkk ña :
138. Nun daal, kenn dunu mbugal”.
139. Ñu weddi ko. Nu daldi leen mbugal. Te ca biir, ay kéemaan a nga ca ! Te taxul la ëpp ca
ñoom gëm.
140. Te sa Boroom, moo di Boroom kàttan, di Jaglewaakoon.
141. Waa Samuuda, weddi woon nañu Yonent ya.
142. Ba leen seen mbokk Saalihu waxee ne : “Moo ndax dungeen ragal Yàlla ? ”
|
coran-wolof.pdf
|
page_289
|
289
143. Man mii dey, ab Yonent laa ci yéen bu wóor.
144. Ragal-leen Yàlla te topp ma [samay ndigal].
145. Te duma leen ca laaj genn pey, samag pey Boroom àddina see ko warlu.
146. Ndax jàpp ngeen ne dañu leen di bàyyi nii rekk ngeen ne fayax ?
147. Ci biir tooli dër yeek dex yi,
148. ak mbey yi, ak tàndarma yii neex lool a reesal ?
149. Ngeen di yett ay kër ci tundu doj yi te njaxlaf lool ?
150. Mu ne ragal-leen Yàlla waay te topp samay ndigal.
151. Te buleen topp mukk nag ndigalul ñiy sànkaate [xaaxaabal],
152. ñiy yàq rekk ci suuf si te duñu defar”.
153. Ñu ne ko : “Yaw daal, ab njibar moo la ŋëb.
154. Yaw daal, doo kenn ku dul nit ni nun. Indil kaawtéef ndegam li ngay wax dëgg la”.
155. Saalihu ne leen : “Lii giléem gu jigéen la [naaga] : am na bis bu muy naan, yéen it am
ngeen seen bis.
156. Buleen ko def mukk lu bon, [su ngeen ko ko defee], di ngeen yendu bisub mbugal mu
tar”.
157. Ñu rey ko, daldi koy rëccu !
|
coran-wolof.pdf
|
page_290
|
290
158. Mbugal ma dal leen. Ci biir loolu ay kéemaan a nga ca. Te taxul li ëpp ci ñoom gëm.
159. Te sa Boroom, moo Boroom kàtta, di Jaglewaakoon bi.
160. Nitu Lóot weddi woon nañu Yonent ya,
161. ba leen seen mbokk ma Lóot waxee ne : “Moo ndax dungeen ragal Yàlla ?
162. Man mii dey, ab Yonent laa ci yéen bu wóor.
163. Ragal-leen Yàlla te topp ma.
164. Laajuma leen ci genn pey ; samag pey, Boroom àddina see ko warlu.
165. Yéen góor ñi, moo ndax dangeen di sàkku bànneexu séy ci góoru àddina sii [Ngóor-
jigéen]?
166. Ne fa ñukk seen jabar ya leen Yàlla sàkkal ? Waajii ! Yéen ay jalgatikat ngeen de”.
167. Ñu ne ko : “Yaw Lóot, boo bàyyiwul lii ngay wax, dananu la génne”.
168. Lóot ne leen : “Seen jëf jii, lenn rekk laa ciy wax.
169. Yaw sama Boroom, yal na nga musal maak saag njaboot ci lii ñuy def”.
170. [Nun Yàlla] Nu daldi koy musal mook njabootam gépp,
171. ba mu des menn màggat mu àndoon ca mbokk ga.
172. Topp [Nun Yàlla] Nu faagaagal ña des ;
|
coran-wolof.pdf
|
page_291
|
291
173. Nu dottil leen [taw] waame doj. A ndaw taw bu bon ca ña mu dal !
174. Ay kéemaan a ngi ci biir loolu. Te taxul ña ëppoon ca ñoom gëm.
175. Sa Boroom, Mooy Boroom kàttan, di Jaglewaakoon ba [yërmaandeem].
176. Waa Aykata weddi woon nañu Yonent ya.
177. Ba leeen seen mbokk ma Suhaybu waxee ne : “Moo ndax dungeen ragal Yàlla”.
178. Man mii dey, ab Yonent laa ci yéen bu wóor.
179. Ragal-leen Yàlla te topp ma [samay ndigal],
180. te duma leen ci laaj genn pey ; samag pey [Yàlla] Boroom àddina see ko warlu.
181. Nangeen di matal nattukaay yi, te buleen cay naxaate.
182. bu ngeen dee màndaxe [peese], nay mat sëkk.
183. Buleen di ñormati ca yëfi nit ña [wattu ko] ; buleen di lawal asaru ci suuf si.
184. Nangeen ragal Yàlla mi leen sàkk, mook maas ya leen jiitu woon”.
185. Ñu ne ko : “Yaw daal ag njibar moo la ŋëb ;
186. Te doo kenn ku dul nit ni nun ; nun sax foog nanu ne ci fenkat yi nga bokk.
187. Waay-waay li nga ne su dee dëgg, rotalal ci sunu kaw ay dogiiti asamaan si ! ”
|
coran-wolof.pdf
|
page_292
|
292
188. Suhaybu ne leen : “Sama Boroom a gën a xam li ngeen di def”.
189. Ñu weddi ko. Mbugalum niir wa dal ca seen kaw. Doon mbugalum bis bu màgg.
190. Ay kéemaan a ngi ci biir loolu. Te taxul ña ëppoon ca ñoom gëm.
191. Te sa Boroom, Mooy Boroom kàttan, di Jaglewaakoon ba [yërmaandeem].
192. [Alxuraan jii], ci lu bir, wàcceg Boroom àddina si la,
193. Ruu gu wóor ga [Jibriil] moo ko wàccaale
194. def ko ci sa biir xol [yaw Muhammad] ngir nga bokk ca xuppekat ya,
195. ci làmmeñu araab bu leer nàññ.
196. Te nekkoon na ca biir Téerey Yonent yu njëkk ya.
197. Ndax amuñu woon ay kéemaan yu taxoon boroom xam-xami giir Banii-Israayiila
xamoon ko ?
198. Su Nu ko wàcce woon ci ku dul ab araab,
199. mu jàngal leen ko, du tax kon ngeen gëm ko.
200. Noonu it la nu dugalee jiixi-jaaxa ca biir xoli tooñkat yi ba gëmuñu ko ;
201. duñu ko gëm mukk ndare ba ñu gisee mbugal mu metti ma,
202. mu dikke leen ci mbettel te ñoom bëgguñu ko;
|
coran-wolof.pdf
|
page_293
|
293
203. ñuy wax naan : “Ndax deesu yeexe sunuy mbir ? ”
204. Ndax dañoo yàkkamti Sunu mbugal ?
205. Xanaa gisuloo ne bàyyi woon Nanu leen ay ati at ñuy xaab-xaabi,
206. tey jii nag la Nu leen doon dig agsi na,
207. la ñu bànneexu woon jariñatuleen dara.
208. Amul benn dëkk bu Nu mës a alag u nitam te yónneewunu fa woon ay xuppekat,
209. di fàttali rekk, tooñunu kenn.
210. Alxuraan jii, séytaane yi wàccewuñu ko de :
211. Amuñu ko, mënuñu ko.
212. Ñoom mënuñoo dégg ndigali Yàlla.
213. Bul jaamu lenn di ko booleek Yàlla, ku koy def rekk mbugal di dal ci sa kaw.
214. Nangay xupp yaw [Muhammad] nit ñi la gën a jegeñ.
215. Nangay suufeel sa bopp ci jullit ñi la topp [say ndigal].
216. Bu ñu moyee nag, neeleen : “Samaw yoon nekkatul ci li ngeen di def”.
217. Nangay wéeru ci Yàlla Miy Boroom kàttan tey Jaglewaakoonu yërmaande,
|
coran-wolof.pdf
|
page_294
|
294
218. Moom mi lay gis boo taxawee,
219. ak say jëfiin ba nga nekkee ci biir ñay sujjóot [julli].
220. Mooy dégg, di xam.
221. Moo ndax Duma la xibaar ana kan la séytaane ya wàcce ca moom ?
222. Danañuy wàcc ci képp kuy ab duuraakoon bu bariy bàkkaar.
223. Ñooy yàng seen nopp di déglu... Te la ëpp ci ñoom fenkat lañu.
224. Woykat ya nag, nitu mbalgas ya rekk a leen di topp.
225. Xanaa gisoo ne ñoom ci xur wu nekk la ñu fay wëndeelu,
226. Te it dañuy wax lu ñu dul def ?
227. ba mu des woykat ya gëm, te jëf u yiw tey tudd lool Yàlla , ñuy sàkku ndam ci ginnaaw
bu ñu leen tooñee. Tooñkat ya xalset nañoo xam naka la ñuy mujje!
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 27 : XORONDOM YA
93 laaya - Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
|
coran-wolof.pdf
|
page_295
|
295
1. Taa, Siin. Lii ay laayay Alxuraan la tey tere bu bir, leer nàññ,
2. di njub ak mbégte ci way-gëm ñi,
3. ñay taxawal julli tey génne asaka te wóolu ne àllaaxira am na.
4. Ña gëmul àllaaxira, taaralal Nanu leen seeni jëf, ñuy tañax-tañaxi.
5. Ñooñaay am mbugal mu tiis te ca Bis-pénc ba, ñooy ña yàqule.
6. Yaw Muhammad, Alxuraan jii Nu lay jox, ma nga bawoo ca Ku xereñ, Ku xàmme.
7. (Fàttalikul) ba Muusaa waxee njabootam ne leen : "Séen naa aw safar ; xaarleen ma, danaa
leen fa jëlale xibaar, walla ay xal yu ngeen jaaroo ".
8. Ba mu fa eggee, mu am lu ko woo ne ko. - barkel nañu Ki nekk ci safara si ak ñépp ñi ko
wër, tudd naa sellug Yàlla miy Boroom àddina si.
9. "Yaw Muusaa, yégal ne Maay Yàlla, Boroom kàttan, di Ku xereñ ki”.
10. Te : “Nanga sànni sa yet wi”. Ba mu ko gisee muy yëngantu mel ni jaan, mu tiit bëgg a
daw. “Éy yaw Muusaa. Bul ragal, Yonent yi duñu ragal ci sama wet.
11. lu dul kuy tooñ te ginnaaw ba mu soppi ñaawtéef ak lu rafet... naka Man Jéggalaakoon
laa, Jaglewaakoon laa”.
12. Sóobal sa loxo ci sa mbubbu. Dana génn weex tàll - muy benn ci juróom-ñeenti kéemaan
yi jëm ca Firawna ak u nitam, ñoom ay saay-saay lañu woon”.
13. Ndax ba leen Sunuy laaya dikkalee, leer nàññ, dañoo wax ne : “Lii ag njibar la gu bir ! ”
|
coran-wolof.pdf
|
page_296
|
296
14. Weddi nañu ko waaye seeni xol gëm na ko, xanaa kay rëy a leen jàpp. Xoolal nag yàqkat
naka la ñuy mujje.
15. Joxoon Nanu Daawuda ak Suleymaan xam-xam ; ñuy wax naan : “Xeeti cant yépp ñeel na
Yàlla, Moom mi nu gënal ci kaw nit ñu bari ñi bokkoon ci jaamam ñi gëm”.
16. Suleymaan wuutu na Daawuda, daldi ne : “Éy yéen nit ñi ! Xam naa waxi picc yi ; te am
naa lu ne. Loolu mooy ngëneel lu bir.
17. Dajaleef na Suleymaan ak i xaritam, cij jinne yeek nit ñi, ñu def i sàppe.
18. Ba ñu agsee ca xuru xorondom ya, mu am xurondom wu wax ne : "Éy yéen xorondom yi,
dugguleen ci seeni biir kër, balaa leen a Suleymaan ak i xaritam di nappaaje te duñu ko sax
yëg”.
19. [Suleymaan] muuñ, daldi ree ndax wax jooju, daldi wax ne : “Yaw sama Boroom, Nanga
baaxe may sant ci xéewal gii Nga ma dafal maak samay waajur, te may jëf jëf ju baax Joo
gërëm te Nga may ma ci Sa yërmaande ma bokk ca Sa jaam ñu yiw ña”.
20. Mu nemmiku njanaaw ya, daldi ne : “Lan moo tax gisuma Muusaa-njuburi ? Walla nekku
fi ?
21. Danaa ko mbugal mbugal mu tar ! Walla ma rendi ko ! Walla mu indil ma lay wu wér”.
22. Mu sax fa tuuti, [picc] ma dellusi ne ko : “Xam naa loo xamul te indil naa la xibaar bu
wóor bu bawoo réewum Sabaa” :
23. Fekk naa leen ñu am buur bu jigéen, am na lépp, am it gàngunaay gu rëy.
24. Fekk naa ko it mook aw nitam ñuy jaamu jant bi bàyyi Yàlla. Séytaane taaralal leen jëf
jooju, wëlbati leen ñu dëddu yoonu Yàlla ba gëmuñu.
25. Moo ndax duñu jaamu Yàlla Miy génne li nëbbu ci asamaan yeek suuf si, te Moo xam li
ngeen di nëbb ak li ngeen di feeñal ?
|
coran-wolof.pdf
|
page_297
|
297
26. [Cëy] Yàlla ! Jeneen yàlla amul ju dul Moom, Mooy boroom gàngunaay [Aras] gu màgg
ga.
27. Suleymaan ne ko : “Dananu xool ndax wax nga dëgg walla dangay fen.
28. Jëlal sama bataaxal bii ; boo demee nga sànni leen ko ; te dëppal xool ba xam na ñuy def.
29. Buur ba [Balxiis] ne leen : "Kilifay dëkk bi ! Man dey, sànni nañu ma bataaxal bu tedd.
30. Mi ngi bawoo ca Suleymaan : “Ci turu Yàlla la Miy Yërëmaakoon, di Jaglewaakoon,
31. Buleen rëy-rëylu ci sama kaw te ñëwleen jébbalusi seen bopp”.
32. Buur ba ne gàngooram : "Ubbileen sama bopp ci mbir mii : masumaa dugg ci menn mbir
te joxewuleen ci xalaat”.
33. Ñu ne ko : “Nun am nañu dooleek alal te yaay digle. Seetal loo nuy digal”.
34. Buur ba ne leen : “Buur yi dey, bu ñu duggee cib dëkk, yàqate ko, daldi toroxal ña fa
gënoon a tedd. Ñoom noonu la ñuy def.
35. Man, dama leen di yónnee alal [neexal], su ma ko defee nag xool lu ndaw ya di delloosi”.
36. [Ba ndaw ya àggee] ca Suleymaan, mu ne leen : “Yéen daal dangeen may jéem a gere alal
? Maa leen ko gënle fuuf. Mbaa du ! Lii doŋŋ la.
37. Dellul ca ñoom. Neleen danaa leen indil xare bu ñu dul mën a dékku. Te danaa leen fa
génne toroxal leen ba ñu ne tott.
38. Suleymaan ne : "Yéen kilifa yi ! Ana kan moo may indil gàngunaayam ba la ñoo agsi di
jébbalesi seen bopp ? ”
|
coran-wolof.pdf
|
page_298
|
298
39. Mu am jinne ju ne ko : “Mën naa la koo indil bala ngaa jóge fii nga toog : Mën naa ko te
wóor na”.
40. Ka ame woon xam-xamu Téere ba ne ko : “Mën naa la koo indil ba la ngaa xef”. [Ne ko
mingi nii] , ba ko Suleymaan gisee ci kanamam, dafa wax ne : “Lii dey ngënéelul sama
Boroom bi la. Dama ciy nattu ndax damay sant walla damay xarab... képp kuy sant yaw caak,
ku weddi nag, sama Boroom moom di Ku doylu, di Ku tedd”.
41. Suleymaan réerantal leen, toog na di xool ndax dana gindiku am déet.
42. Ba Balxiis agsee, ñu ne ko : “Ndax lii mooy sa toogu ba ? ” Mu ne : “Mel na ni moom la
de”. - [Suleymaan ne]: “Am nanu xam-xam lu ko jiitu ba tax na nu jébbalusi”.
43. Li mu daan jaamu bàyyi Yàlla moo ko fàbbi woon, ndax dafa bokkoon ci askanu yéefar.
44. Ñu ne ko : “Dugal ci njénde li”. Ba mu ko gisee, mu njort ne am ndox la, daldi wog i
yeelam. Suleymaan ne ko : “Njénde li ay weer la ñu ko defare”. - Balxiis daldi ne : “Yaw
Boroom bi, tooñaan naa sama bopp : Tey jii nag, jébbalu naa ànd ak Suleymaan dib jullit ngir
Yàlla jiy Boroom àddina si”.
45. Yónnee woon Nanu ca Samuuda seen mbokk Saaliwu. Mu ne leen : “Jaamuleen Yàlla”.
Ndekete yoo dañoo séddalikoo ñaari kurél di xulloo rekk.
46. Mu ne leen : "Éy samaw nit, lu tax ngeen di gën a yàkkamti lu bon ci lu baax ? Céy bu
ngeen jéggalu woon Yàlla ? Kon xéy-na Mu yërëm leen.
47. Ñu ne ko : “Gaafal nanu la yaak ña nga àndal.”. Mu ne leen : “Kon dey cig sànje ngeen di
sax ndax li ngeen di gaafal moo nekk fa Yàlla.
48. Mu amoon kurél bu nekkoon ca dëkk ba di juróom-ñeenti nit, daan yàq rekk te daawuñu
defar.
49. Ñu wax ne : “Nanu waatoo ci Yàlla rey ko mook njabootam. Bu ñu xëyee ba ñay dese
mbir ma laaj nu, nu tontu ne : “Nun kat teewewunu woon seenug rey”.
|
coran-wolof.pdf
|
page_299
|
299
50. Ñangay fexe am pexe, Nun it Noo ngi fexe am pexe te ñoom yéguñu ko.
51. Xoolal naka seen pexe ya mujje woon : Danu leen a faagaagal ñook seeni xeet wépp.
52. Seen kër yaa ngi noonu gent na ngir la ñu tooñoon. Ay kéemaan a ngi ci loolu ngir aw nit
ñuy xam.
53. Te musal Nanu ña gëmoon te ragal Yàlla.
54. [Fàttalikul] Lóot, ba mu waxee aw nitam, ne leen : “Ndax dangeen di def ñaawtéef te ne
ca jàkk”.
55. Ndax dangeen di gën a xemmem góor ñi bàyyi jigéen ñi ? Yéen daal aw nit ñu réer ngeen.
56. Nitam ña tontuwuñu lu dul ne : “Génneleen njabootug Lóot ci seen dëkk bii ! Ndax ñoom
dañuy jéem a laab-laablu.
57. Nu daldi koy musal mook njabootam ga ba mu des soxnaam sa àndoon ak defkatu
ñaawtéef ya Nu faagaagal.
58. Dotti Nanu ca seen kaw waamem [doj]. Ndaw taw bu bon ca ña mu dal ca seen kaw!
59. Waxal : “Xeeti cant yépp ñeel na Yàlla te yal na jàmm wàcc ci kaw jaamam ña Mu tànn !
” Waaw! Ana lan moo gën : Yàlla walla li ngeen di bokkaale ?
60. Ana kan moo bind [sàkk] asamaan yeek suuf si te Mu wàcceel leen am ndox mu bawoo
asamaan, daldi cay saxale ay tool yu taaru yoo xam ne mënuleen ko woon a saxal. Moo ndax
dafa am jeneen yàlla juy ànd ak Yàlla ? [Amul], ñoom kay fu ñu toll ña ngay jéem a utal Yàlla
ndend.
61. Ana kan moo waajal suuf si ba mu doon dëkkuwaay, mu def ci biir ay dex ak tundi doj te
def ci diggante ñaari géej yi ay téq [muy tax ndox mu neex mi ak mu xorome mi duñu
jaxasoo], - Moo ndax dafa am jeneen yàlla ju ànd ak Yàlla ? Déedéet amul, waaye li ëpp ci
ñoom xamuñu.
|
coran-wolof.pdf
|
page_300
|
300
62. Ana kan mooy wuyyu boroom tiitaange saa yu Ko woowee, ana kan it mooy dindi njàqare
ji, te def leen ngeen wuutu ko ci suuf si, - Moo ndax dafa am jeneen yàlla ju ànd ak Yàlla?
[Déedéet amul]. Li ñuy fàttaliku moo néew doŋŋ !
63. Ana kan moo leen di gindi ci lëndëmug jéeri jeek géej gi, tey yebal ngelaw liy bégle ci
yërmaandeem [xamle taw buy bëgg sóob]. Moo ndax dafa am jeneen yàlla ju ànd ak Yàlla ?
Déedéet [amul de]. Yàlla kawe na li ñu koy bokkaaleel.
64. Ana kan mooy tàmbali sosu ga, topp Mu di ko delloosi, ana kan moo leen di dundal ci la
bawoo asamaan ak suuf. Moo ndax dafa am jeneen yàlla ju ànd ak Yàlla ? [Déedéet amul de].
Neeleen : “Indileen seen firnde ndegam wax ngeen dëgg ! ”
65. Neel : “Ñi nekk ci asamaan yeek suuf si, kenn xamu ci kumpa ku dul Yàlla”. Te it
xamuñu kañ la ñuy dekki !
66. Seeni xam-xam soriwul ci mbiri àllaaxira. Ñoom sax dañu cay sikki-sàkka. Te ñoom sax
ay gumba lañu ci mbir moomu.
67. Yéefar yaa ngay wax naan : “Ndax [ginnaaw ba ñu faatoo] ba doon suuf nook sunuy baay,
dananu génnaat suuf [dekki] ?
68. Lii daal digoon nañu nu ko nook sunuy baay. Lii du dara lu dul léebi mag ñu jëkk ña ! ”.
69. Neeleen : “Doxleen ci suuf si [wëréelu] te ngeen xool naka la tooñkat ya mujje”.
70. Bul jàq ci ñoom te seeni pexe itam bu mu la xatal.
71. Ñangay wax naan : “Dig bi moom kañ lay doon ndegam wax ngeen dëgg ? ”
72. Neel : “Amaana lii ngeen di yàkkamtee ngi ci seen kaw”.
73. Te nag sa Boroom aka bari ngëneel yu Muy jox nit ñi, waaye li ëpp ci ñoom duñu sant.
|
coran-wolof.pdf
|
page_301
|
301
74. Te it sa Boroom xam na li ngeen rënk ci seeni dënn ak li ngeen di feeñal.
75. Te it amul lenn lu fàddu nekk ci asamaan si walla ci suuf si te dul ne nekk na ci biir ab
Téere bu ñu faramfàcce.
76. Alxuraan jii dafay nettali ci giir Bani-Israayiila, li ëpp ci la ñu daan juuyoo ak a wuute,
77. Te Alxuraan jooju njub la ak yërmaande ci képp ku gëm [di ab jullit].
78. Sa Boroom dana àtte seen diggante ci àtteem yi ; Mooy Boroom kàttan ga, di Ku xam.
79. [Yaw Muhammad], nanga wéeru ci Yàlla, [te xamal it ne] yaa ngi ci dëgg gu bir.
80. Mënoo tax ku xas a dee ba noppi di dekki, mënoo tax it ab tëx dégg woote ba, saa su la
wonee ginnaaw dummóoyu.
81. Mënoo gindi gumba yi ci seenug réer. Ñi lay déglu kay ñooy ña gëm Sunuy kàddu te doon
ay jullit.
82. Saa su wax ja tàbbee ci seen kaw, Dananu leen génneel benn mala buy wàqanteek ñoom
ne : Nit ñi gëmuñu woon Sunuy kàddu, kéemaan.
83. Bu keroogee Bis ba Nuy pang, ci wépp xeet ay mbooloo yu daan jàppe Sunu kàddu yii ay
fen [di ko weddi], Nu def leen ñu di ay sàppe.
84. Bu ñu agsee, [Yàlla] ne leen : “Waaw, yéen a daan weddi Samay kàddu te xamuleen ci
woon dara ? Walla lan ngeen daan def ? ”
85. Su wax ja agsee ci ñoom, seen tooñ ga dana tax duñu àddu.
86. Ndax dañoo gisul ne [Man Yàlla] maa leen defal guddi ngir ñu di ca dal-lu, def bëccëg
muy yëngukaay ? Ay kéemaan nekk na ci biir loolu ngir ñi gëm.
|
coran-wolof.pdf
|
page_302
|
302
87. Bu keroogee Bis ba ñuy wal buftu bi, ñi nekk ci asamaan yeek suuf si ñoom ñépp danañu
tiit, ku dul ku soob Yàlla ! – Ñoom ñépp danañu dikk fa Yàlla te tott.
88. Ngay gis tundi doj yi foog ni dafa taxaw benn barab, te fekk na booba ñangay daw niw
niir. Loolu mooy liggéeyub Yàlla. Te Mooy Xereñaakoonub mépp mbir, te Ku deñ-kumpa la
ci li ngeen di def !
89. Moo ndax du ku indi ag yiw dana ca ame pey gu ko gën, te bu Bis-pénc baa dana mucc ci
am tiit.
90. Te it képp ku indig jëf ju ñaaw... dees na nargan seeni kanam ca safara. Te la ñu defoon
doŋŋ la ñu leen di feye ”
91. “[Man Muhammad] daal, digaleef na ma may jaamu Boroom dëkk bii Mu wormaal, - te
Moo moom lu ne - digaleef na ma it ma bokk ca jullit ña, jébbal ko sama bopp,
92. Ak it ma nettali Alxuraan”. Képp ku gindiku, mook boppam. Képp ku ko mën a réer...,
yaw neel : “Man daal damay xuppe doŋŋ”.
93. Waxal ne : “Xeeti cant yépp ñeel na Yàlla ! Dana leen won ay kéemaan, firndeem ngeen
di ko xam”. Te sa Boroom sàgganewul li ñuy def.
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 28 : NETTALI YA
88 laaya - Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Taa, Siin, Miim.
|
coran-wolof.pdf
|
page_303
|
303
2. Lii mooy laayay Téere ba Nu biral.
3. Dananu la nettali ci xibaari Muusaa ak Frhawna ci dëgg, muy lu ñeel aw nit ñu gëm.
4. Firawna dadoon kawe-kawelu ci suuf si ; féewale waa réew ma, di jaamuloo ab kurél ci
ñoom : ak a réndi seeni doom yu góor, di bàyyi jigéen ña. Moom Firawna yàqkat la woon.
5. Nun Yàlla nammoom Nanoo dooleel ña néewoon doole ca réew ma, Nu bëgg leen a def ay
njiit, def itam [ñu mujj fa],
6. may leen kàttan, ak it wonaale Firawna ak Haamaan ak seeni gàngoor la ñu daan
moytandiku.
7. Soloo Nanu yaayu Muusaa ne ko : “Nàmpal ko. Te soo tiitee ciy mbiram, sànni ko ci dex
gi. Bul ragal, bul jàq : Dananu la ko delloosil mu bokk ca Yonent ya”.
8. Waa kër Firawna for ko, ngir mu doon seenub noon, di seenu lëjal ! Firawna, Haamaan ak
seen gàngoor juumoon nañu.
9. Jabari Firawna ne ko : “(Xale bii di Muusaa) ! buleen ko rey. Nanu ko wéttalikoo maak
yaw walla nu doomoo ko, amaana mu jariñ nu”. Lii lépp nag ba muy xew yëguñu ca dara.
10. Xolub ndeyu Muusaa ja jeex na tàkk. Ba mu xaw a feeñal, cëy bu Nu ko dëfëlul woon
xolam ak la mu doonoon di ab jullit.
11. Mu wax mbokkam mu jigéen ma ne ko : “Topp ko” ; mu di ko bàyyi xel, topp ko te kenn
xamut.
12. Noo ko bañloo woon nàmpalkat ya. Ba mbokkam mu jigéen ma agsee, daldi wax ne :
“Ndax duma leen tegtal waa kër goo xam ne danañu leen ko yaral te di ko toppatoo ? ”...
13. Nu daldi koy delloo ndeyam ja ngir mu wéttaliku ba bañ a tiit ak it ngir mu xam ne digub
Yàlla lu dëggu la. Waaye li ëpp ci ñoom xamuñu.
|
coran-wolof.pdf
|
page_304
|
304
14. Ba mu matee sëkk te ñor xomm, [Muusaa] jox Nanu ko àtte ya ak xam-xam. Noonu la
Nuy feye rafetalkat yi.
15. Mu dugg ca dëkk ba te yëguñu ko ; mu fekk fa ñaari gaay yuy xeex, kenn ka bokkoon ci
ay farandoon, ka ca des bokkoon ci ay noonam. Muusaa daldi koy dóor mbëkk mu dee. - Mu
daldi wax ne : “Lii dey ci liggéeyub Séytaane la bokk. Ab noon la buy sànke bu bir”.
16. Mu wax ne : “Yaw sama Boroom, man dey tooñ naa sama bopp ; jéggal ma”. Mu daldi
koy jéggal. Moom Yàlla, Jéggalaakoon la, Jaglewaakoon la !
17. Mu daldi ne : “Yaw sama Boroom, xéewal gi nga ma xéewale tax na duma dimbali mukk
tooñkat yi”.
18. Mu nekk ca dëkk ba tiit lool di moytu, jekki-jekki rekk waa ja ko doon ñaan ndimbal
sàkkooti na ca moom ndimbal. Muusaa ne ko : “Yaw daal jalaasa nga, di ku tafaar”.
19. Ba mu bëggee lottal ka doon seen noon ba, mu ne ko : "Waaw yaw Muusaa, ndax danga
maa bëgg a rey ni nga reyee woon démb bakkan ? Yaw kay dangaa bëgg a doon ku të ci réew
mi ; waaye bëggoo bokk ca ñay yéwénal”.
20. Mu am waa ju bawoo ca aanéeri dëkk ba di dox, dikk ne ko : “Kilifay dëkk yaa ngi
takktoo ngir rey la. Génnal (dëkk bi). Man dama lay laabire”.
21. Mu génne ca [dëkk] ba, tiit lool di moytu. Daldi wax ne : “Yaw sama Boroom, maa ngi
sàkku nga musal ma ci tooñkat yi ! ”.
22. Ba mu jubloo njëlal Madiyaana, wax na ne : “Amaana sama Boroom gindi ma, teg ma ci
yoon wu jub wa”.
23. Ba mu agsee ca rootukaayub waa Madiyaana, mu fekk fa aw nit ñuy wëgg di jukki, mu
fekk fa ba-tey ñaari jigéen ñu beru wëgguñu. Mu ne leen : “Lu xew ba wëgguleen ? ” Ñu ne
ko : “Dunu wëgg lu dul ginnaaw ba sàmm si génnee ba dem ; te sunu baay màggat na”.
|
coran-wolof.pdf
|
page_305
|
305
24. Mu wëggal leen ba eggal, dem toog ca ker ga, daldi ne : “Sama Boroom, cëy aka maa
ittewoo li nga may wërsëgale”.
25. Kenn ca ñaari xale yu jigéen ña dikk fa moom ak kersa ga, daldi ne ko : “Saa baay nee na
nga ñëw mu fey la li nga nu wëggaloon”. Ba Muusaa agsee ba nettali ko xew-xew ba, mu ne
ko : “Bul tiit : mucc nga ci tooñkat ya”.
26. Kenn ca ñaari jigéen ña ne ko : “Baay jàpp ko surga, koy dey nga am surga bu am doole te
wóor”.
27. Mu ne ko : “Dama laa bëgg may kenn ci sama ñaari doom yu jigéen yii ci nga doon sama
surga juróom-ñetti at. Soo ko matalee fukk nag, ci sa coobare lay doon ; ndax man bëgguma
laa teg coono. Te bu soobee Yàlla, danga xam ne nit ku yiw laa”.
28. Mu daldi ne : “Loolu sama diggante la ak yaw. Ñaar ñépp a yem ci man, duma la
bunduxataal mukk. Te lii nuy wax Yàllaa di seede si”.
29. Ba Muusaa matalee dig ba, màng njabootam di ñibbi, gis na safara ci wàllug ndeyjooru
tundu doju Tuur wa. Mu ne leen : “Xaarleen ma fii, li ma séen aw safara la. Amaana ma indil
leen ci xibaar walla ay xal ngir ngeen mën caa jaaroo”.
30. Ba mu fa agsee, mu am lu ko woo ci xuru ndeyjoor wa, ne ko : “Éy Muusaa ! Man Mii
Maa di Yàlla jiy Boroom àddina si yépp”.
31. Te : “Nanga sànni sa yet wi” ; [Ba mu ko sànnee] gis ne ma ngay yëngatu mel ni jaan, mu
ne baxarñit.”. Yàlla woowaat ko, ne ko : “Dellusil te bul tiit : yaa ngi ci lu wóor”.
32. Sóobal sa loxo ci sa mbagg, dina génn weex tàll. Te nanga taf sa loxo bi ci sa kaw ngir
bañ a tiit. Yooyu yaari mbir ay firnde la yu bawoo ca sa Boroom Mu jëme ko ci Firawna ak
gàngooram. Ñoom ay saay-saay lañu”.
33. [Muusaa wax na ne] : “Rey naa ci ñoom bakkan te ragal naa ñu rey ma.
34. Te Aaruuna moo ma gën a leer i wax. Yebal ko mu ànd ak man di ma ruqandi, di ma
dëggal : man daal ragal naa ñu jàppe ma fenkat”.
|
coran-wolof.pdf
|
page_306
|
306
35. [Yàlla] ne ko : “Dananu dëgërale sa përëg ci sa mbokk mi, Dananu leen defal ay firnde
[doole joo xam ne dana mën a agsi ci yéen] ak Sunuy kéemaan. Yéen ñaar ñépp ak ña leen
topp yéen ay not.
36. Ba leen Muusaa dikkee, indil leen Sunuy kàddu yu leer ñàññ, wax nañu ne : “Lii daal du
lenn du dul ag njibar gu ñu sos, te sax nun lii mësunu leen woon a dégg ca sunuy maam”.
37. Muusaa ne leen : “Sama Boroom moo gën a xam ana kaan moo indi dëgg te jóge fa
Moom, ak kan mooy ëppug mujj. Tooñkat ya duñu texe de”.
38. Firawna daldi wax ne : "Éy yéen kilifa yi, xamaluma leen jeneen Yàlla ju dul man. Yaw
Haamaan, taalal ma aw safara ci ban bi te tabaxal ma ag tóoj ndax ma mën cee yërndu Yàllay
Muusaa ji. Te man sax njortu naa ne ci fenkat yi la bokk”.
39. Muy rëy-rëylu mook i xarekatam ci réew mi ci lu dul dëgg. Ñu foogoon ne duñu dellusi ci
Nun.
40. Nu jël ko mook i xarekatam nargan leen ca ndox ma. Xoolal mujjug tooñkat ya.
41. Defoon Nanu leen ay njiit yuy woote jëme Safara. Te bu Bis-pénc baa kenn duleen
dimbali.
42. Nu toqal leen am rëbb ci àddina sii. Te bu Bis-pénc baa dañuy bokk ca ña ñuy siibiibal.
43. Jox Nanu Muusaa Téere ba, - ca ginnaaw ba Nu faagaagalee maas ya ko jiitu, - ngir mu
doon am njis ak njub, ak yërmaande ak it ngir ñu mën caa fàttalikoo.
44. Te yaw [Muhammad], nekkoo woon ca xuru sowwu wa ca ba Nuy jox Muusaa ndigal ya:
te fekkewoo ko woon [seede ko].
45. Waaye sosoon Nanu ay maas yu guddu na fan. Te it nekkoo woon ca waa Madiyaana di
leen nettali Sunuy kàddu; waaye Nun [Yàlla], Noo daan yable.
|
coran-wolof.pdf
|
page_307
|
307
46. Nekkoo woon it wetu Tuur jamono ja Nuy woote. [Waaye dangaa dikk di] yërmaandey sa
Boroom, ak it ngir nga xupp aw nit ñoo xam ne mësuñoo am ab xuppekat ci la ko jiitu, ndax it
ñu mën caa fàttalikoo.
47. Bu fekkoon ne musaba da leen dale ca la ñu daan jëf ci seeni yoxo, kon dey danañu wax
naan : “Yaw sunu Boroom, lu tax yónni woo ci nun ab Yonent ? [Soo ko defoon dey], dinanu
topp say ndigal te it dananu gëm doon ay jullit”.
48. Ba leen dëgg ga dikkalee bawoo fi Nun, ñuy wax naan : “Cëy bu nu amoon la ñu joxoon
Muusaa ! ”. [Kon ñoom], ndax weddiwuñu woon bu jëkk la Nu joxoon Muusaa ? Te daan
wax naan : “Ñaar ñii daal ay jibarkat lañu yuy jàppalante ! ”. Tey wax naan : “Weddi nanu
leen ñoom ñépp”.
49. Neel : “Indileen ab Téere bu jóge ca Yàlla bu leen gën a mën a jubbanti, [su ngeen ko
indee] kon danaa ko topp, su ngeen waxee dëgg ”.
50. Bu ñu la wuyuwul nag, xamal ne seen bakkan lañuy topp. Te ana kan moo gën a sànku ci
kuy topp bakkanam ci lu àndul ak njub ga bawoo ca Yàlla [Lislaam]? Yàlla du gindi aw nit
yuy tooñ.
51. Jottali Nanu leen wax jii [Alxuraan] ngir ñu fàttaliku ca.
52. Ña nga xam ne joxoon Nanu leen Téere lu jiitu Alxuraan, gëm nañu ko.
53. Te bunu leen ko mësaan a jàngal, dañu daan wax ne : “Gëm nanu ko. Te mooy dëgg ga
jóge ca sunu Boroom. Faf nun jébbalu nanu ba mu laataa na ñëw”.
54. Ñooña danañu seen pey ñaari yoon ca la ñu daan muñ, daan toontoo aw ñaawtéef ak lu
rafet, te di joxe ca la Ma leen wërsëgal ;
55. te saa yu ñu déggee ay caaxaan, dummóoyu ko tey wax naan : “Nun ak sunuy jëf, yéen ak
séeni jëf. Yal na ngeen am jàmm. Nun dey, dunu sàkkuji mukk ñu réer ña”.
56. Yaw (Muhammad) du ut ne yaay gindi ku la soob : waaye Yàlla mooy gindi ku ko soob.
Te moo gën a xam ñiy gindiku.
|
coran-wolof.pdf
|
page_308
|
308
57. Ñuy wax naan : “Su nu toppee njub gi ànd ak yaw, kon deef nanu foqarñee ci sunu suuf
si”. - Ndax defalunu leen woon am réew wuñu wormaal, ñuy jëmmal wépp xeetu meññeef
muy bawoo ci Nun [Yàlla] ? Waaye li ëpp ci ñoom xamuñu.
58. Aka bari dëkk bu Nu faagaagal ci sababus seenug weddi te ñu daan dunde xéewal, ca seen
kër ya lu néew la, te keneen dëkkee seen ginnaaw, Nun Yàlla noo doon donnale.
59. Yàlla du faagaagal yenn dëkk ndare du dafa yebal ab Yonent ca dëkk ba fa gën a rëy, mu
di leen nettali ay kàddoom. Te Nun Yàlla dunu faagaagal ay dëkk lu dul ne dañuy tooñ.
60. Lii Nu leen jox, bànneexu dundug àddina [doŋŋ la], te la nekk fa Yàlla moo gën a des ...
Moo ndax dangeen dul xel-lu ?
61. Moo ndax ka Nu digoon dig bu rafet te mu dajeek moom, dana mel ni ka Nu
bànneexaloon ca àddina ak ug dundam, bu ñu leen teewalee ca seen kanamu Boroom.
62. Bu keroogee ba mu di leen woon, naan leen : “Ana ka ngeen Ma doon bokkaaleel ? ”
63. Ña wax ja dal ci seen kaw daldi ne : “Yaw sunu Boroom, ñii ñoo nu fàbbiwoon ni ñu
fàbbikoo woon. Deñ nanu ci ñoom ci sa kanam : ñii daal jaamuwuñu nu woon”.
64. Nu wax ne : “Wooleen seen bokkaale ya”. Ñu woo leen, waaye wuyyuwuñu leen. Gis
nañu mbugal ma, cëy bu ñu gindiku woon.
65. Bu keroogee bis ba Mu leen di woo naan leen : “Ana lan ngeen tontu woon Yonent ya ? ”
66. Seeni firnde jaxasoo, bu boobaa [dañu naa xuum] dootuñu laajante.
67. Képp ku ca tuub te gëm te jëf u yiw, amaana mu texe.
68. Te sa Boroom mooy sàkk lu ko soob te neex ko ; ñoom amuñu coppan. Tudd naa sellug
Yàlla ! Te kawe na lool ci la ñuy bokkaale !
|
coran-wolof.pdf
|
page_309
|
309
69. Te it sa Boroom a xam li seeni xol nëbb ak li ñuy feeñal.
70. Te Moom mooy Yàlla te amul jeneen yàlla ju dul Moom. Moo moom xeeti cant yépp cig
njalbéen ba cig mujj. Te Moo moom àtte ya. Te ca Moom lañu di delloo ñépp.
71. Neel : “Xanaa gisuleen ne bu Yàlla defoon guddi gi muy lu sax ba Bis-pénc ba, ana jan
yàlla ju dul Moom moo leen di indil ag leer ? Moo ndax dungeen dégg ? ”
72. Neel : “Xanaa gisuleen ne bu Yàlla ci yéen bëccëg muy lu sax ba Bis-pénc ba, ana jan
yàlla ju dul Moom moo leen di indil guddi gu ngeen di dalloo ? Moo ndax dangeen dul gis ? ”
73. Ci yërmaandeem la leen defalee guddeek bëccëg ngir ngeen di ca dal ak a sàkku wërsëg,
ak it ngir sant Ko.
74. Ak bis ba Mu leen di woo naan leen : “Ana ña ngeen Ma doon bokkaaleel ? ”
75. Nu rocci ci xeet wu nekk seede, daldi ne leen : “Indileen seeni firnde”. Ñu daldi xam ne
dëgg Yàllaa ko moom ; la ñu daan sos réer leen.
76. [Bir na ne], Xaaruuna ci nitu Muusaa la bokkoon, waaye dafa bewoon. Joxoon Nanu ko ci
ay ndàmb, loo xam ne, bu ñu lewaa caabi ya mu diis gann ay ponkal. Fàttalikul ba ko ay
nitam waxee ne ko : “Bul rëy-rëylu. Yàlla safoowul ñuy rëy-rëylu.
77. Li la Yàlla jox, sàkku ci kërug àllaaxira [Àjjana]. Te bul fàtte sa wàll ci àdduna. Te
nangay rafetal kem ni Yàlla di rafetale jëme ci yaw. Bul di sàkku ag yàq ci suuf si. Ndax
Yàlla dey safoowul yàqkat yi”.
78. Xaaruuna wax ne : “Lii ci sama xam-xam laa ko ame”. Xanaa moom dafa xamul ña Yàlla
faagaagal ca maas ya ko jiitu, ña ko gënoon a ñàng ëpp ko fuuf dooleek alal ? Te tooñkat ña
deefuleen laaj seen bàkkaar !
79. Mu génn ca nitam ña, ànd ak alalam ja. Ñi bëgg dundu àddina wax ne : “Aka neexoon nu
am lii Xaaruuna am. Moom dey boroom cër bu duun na”.
|
coran-wolof.pdf
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.